Cách liên lạc với chuyên gia và đặt câu hỏi có ích

Cách liên lạc với chuyên gia và đặt câu hỏi có ích

- in Tư Duy Thú Vị
1046
Dr. Pepe trả lời tất cả các câu hỏi của bạn.
Thế là năm 2020 đã qua và chúng ta có thêm nhiều hy vọng cho năm mới. Trong năm vừa qua, mình đôi lúc có nhận được email và tin nhắn của các bạn trẻ hơn, đọc blog của mình hỏi về nhiều việc. Điều đó làm mình rất vui. Ngày xưa mình rất ngại liên lạc với những người mà mình thấy thích thú, ngưỡng mộ, chuyên gia trong ngành, mà thay vì đó cứ tự mày mò. Có những câu hỏi mà đáng ra nếu mình chịu hỏi thì đã không mất cả tháng cả năm để tự tìm câu trả lời — ngay cả với sự giúp đỡ của Google. Chúng ta đứng trên vai người khổng lồ là như vậy: Không ai có thể biết hết, trả lời hết được mọi chuyện.

Vậy nên nếu biết hỏi, hỏi đúng cách, đúng người sẽ có người giúp. Muốn được như vậy thì cũng như người ta nói: Biết người biết ta, trăm trận trăm thắng. Biết điểm mạnh điểm yếu của mỗi người là cách tốt nhất để chúng ta đạt được những điều mình muốn. Điều đó cũng đồng nghĩa với việc không phải câu hỏi nào cho một người ta nghĩ là chuyên gia cũng có thể trả lời hoặc muốn trả lời.

Để bắt đầu thì mình sẽ nêu ví dụ của những câu hỏi không tốt, tốt hơn, rồi đến tốt nhất. Những câu hỏi không thể có câu trả lời tốt là:

0. Cảm ơn bạn đã viết – cho tôi chia sẻ nhé?

1. Bạn còn nhớ tôi không?

2. Làm cách nào để làm được những việc bạn đã đạt được?

3. Bạn có thể làm người hướng dẫn tôi trong cuộc sống/chuyên môn được không?

Câu số 0 – khi một người viết công khai thì bạn chia sẻ là quyền của bạn chứ không phải của người đó. Riêng mình thì có luôn một điều luật phụ là ai muốn copy gì thì copy mình không quan tâm. Câu 1 quá chung chung và rất khó để bắt đầu câu chuyện gì. Với câu 2, không ai có thể ngồi kể về tất cả những gì họ đã làm. Ngay cả khi họ kể thì nó cũng chỉ là chuyện của cá nhân, để cho vui thì được chứ để làm bài học thì sẽ là bài học tồi. Câu 3 thì mình nghĩ là nơi tốt hơn để học sẽ là trường học, những trung tâm đào tạo, bạn thân, hay người trong gia đình. Thường thì người ngoài sẽ rất ít người có khả năng và thời gian để làm việc đó, nhất là họ làm việc này không lấy tiền (ngay cả bạn trả tiền thì cũng ít có người muốn làm). Những ví dụ ở trên, bạn có thể hỏi bất cứ ai trên đời này và đều sẽ rất khó nhận được câu trả lời vừa ý bạn.

Xem thêm  Công cụ phân tích, tìm kiếm từ Việt

Có những câu hỏi cụ thể hơn, nhưng vẫn chưa phải là câu hỏi tốt:

4. Tôi muốn bắt đầu học hay làm về ngành này khác, bạn có thể giúp tôi bắt đầu không? Phải tìm đọc sách nào?

5. Làm cách nào để vào được công ty X? Bạn có thể giúp tôi tìm việc ở công ty X được không?

6. Công ty X có cần tuyển vị trí Y không? Tôi có nên apply vào X không? Tôi có kỹ năng ABC thì công ty X có cần tuyển không?

7. Bạn có thể đánh giá dự án tôi đang làm được không?

Với câu 4, với bất cứ thứ gì không phải là luận án Tiến sĩ thì bạn có thể Google được câu trả lời hay bài viết của ai đó đã đăng. Nếu người ta muốn viết hay nói về câu trả lời đó thì họ đã làm rồi. Ta nên tránh những câu hỏi mà câu trả lời áp dụng được cho nhiều người, nhưng lại muốn câu trả lời cá nhân hóa cho riêng ta. Thường cách nghĩ ở đây là hoàn cảnh của ta không cá biệt đến nỗi phải có câu trả lời riêng cho ta. Điều này đặc biệt đúng với các câu hỏi liên quan tới chuyên môn — không có ai làm ngành gì là đặc biệt hết.

Xem thêm  Chuyện trao nhận quà trên Spiderum

Với câu 5 và 6, là cụ thể ở trường hợp của mình — mình là người biết một số chuyện kỹ thuật về máy tính hay khoa học khá rành, nhưng không phải là một người lãnh đạo điều hành. Vì thế hai câu hỏi trên thường là mình không trả lời được. Mình có thể giúp bạn có nghị lực để tìm hiểu những việc đó, nhưng không có quyền hành quyết định và không muốn là người quyết định những việc trên. Riêng mình có viết về việc giới thiệu người khác tới công ty mình đang làm cho những trường hợp là chuyên môn của mình, ai muốn có thể đọc trên trang web của mình.

Câu 7 rất khó trả lời, vì những gì một người đang làm thường có rất ít liên quan đến việc bạn đang làm. Việc họ đánh giá thấp hay cao dự án của bạn có rất ít ảnh hưởng đến việc bạn đang làm. Vì vậy mình nghĩ câu trả lời là nếu bạn thích thì bạn nên tiếp tục làm, không cần hỏi ý kiến của người khác làm gì.

Mình nghĩ những câu trả lời mình muốn trả lời nhất và là người sẽ giúp ích được nhất sẽ là:

8. Tôi đang muốn làm GPU, nhưng mà dịch thì bị báo lỗi X. Tôi đã Google nhưng không thấy ai bị vậy. Tôi biết bạn đã từng làm GPU, bạn cho tôi lời khuyên được không?

9. Tôi định chuyển việc sang công ty X/đã apply và được nhận vào trường X. Tôi đọc trên mạng thấy người ta bảo ở đó hay phải làm nhiều áp lực lớn. Tôi biết bạn có biết người làm ở X, vậy bạn hỏi cho tôi được không? Hoặc: Tôi đang nghĩ về việc chuyển sang ngành X. Tôi sợ ngành X sẽ có khó khăn này khác. Bạn đang làm ở trong ngành, bạn có thể cho tôi hỏi bạn có bị như vậy không và giải quyết như thế nào?

10. Tôi thấy bạn làm dự án này kia trên website (hay trên Google Scholar). Tôi muốn bắt đầu phát triển chức năng Y trên dự án đó thì bắt đầu từ đâu?

11. Tôi thấy bạn đang làm việc X. Tôi gần đây nhận ra có người khác cũng làm việc Y giống như bạn. Bạn nghĩ điểm mạnh điểm yếu của X so với Y là gì?

12. Tôi đang làm việc này khác mà bị tắc. Tôi biết bạn không là chuyên gia của đó, nhưng có thể bạn biết chuyên gia đang làm việc đó. Bạn có thể giới thiệu cho tôi người biết việc này không?

Những câu như vậy tốt vì đều hỏi trực tiếp một vấn đề cụ thể, về việc mà người mình đang liên lạc biết cụ thể. Đừng hỏi chung chung, hãy làm trước khi hỏi, hỏi điều càng cụ thể thì khả năng có được người quý, muốn trả lời mình càng lớn. Những câu trả lời đó chắc chắn bận thế nào thì mình cũng sẽ gắng trả lời. Mình nghĩ điều này cũng đúng với nhiều người khác.

Xem thêm  Gần đây bạn có "suy nghĩ" không?

Cái hay của năm 2021 là ai cũng có thể email, kết nối, nhắn tin với rất nhiều chuyên gia được. Với những gì mình biết, phần lớn những người chuyên gia đều muốn kết nối với những người chung sở thích. Phần lớn họ sẵn sàng hướng dẫn những ai trẻ hơn để có nhiều người như mình. Cái dở của mạng xã hội và một thế giới mà mọi người kết nối với nhau là nước sẽ chảy nhiều hơn ở chỗ trũng – người được coi là chuyên gia sẽ có rất nhiều người hỏi. Có nhiều người sẽ nhận được rất nhiều tin nhắn và email vì thế nên mình nghĩ kỹ năng đặt câu hỏi tốt cho người biết việc sẽ là một kỹ năng mang tới nhiều ích lợi cho mỗi người. Điều đó không chỉ được việc của mỗi người, tiết kiệm cho mình rất nhiều thời gian, mà còn là niềm vui và vinh dự cho người được hỏi nữa.

You may also like

Nằm mơ thấy rắn vàng đánh lô đề con gì chính xác nhất hay nhất

Hãy cùng Muôn Màu theo dõi nội dung