Vẻ đẹp của hình tượng người nông dân trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc hay nhất

Vẻ đẹp của hình tượng người nông dân trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc hay nhất

- in Ngữ văn
161

Hãy cùng Muôn Màu theo dõi nội dung mới nhất về Vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
dưới đây nhé:

Đề bài: Vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc.

Đây là đề bài viết tập làm văn số 3 lớp 11: Nghị luận văn chương đề số 3. Cùng muonmau.vn tham khảo 1 số bài văn mẫu sau đây để kết thúc bài văn của mình em nhé:

Bài viết số 3 lớp 11 đề 3: Hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc

Bài số 1

Bạn đang xem: Vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc

Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) 1 nhà nho yêu nước nồng thắm, căm phẫn giặc thâm thúy. Cuộc đời ông phải trải qua nhiều thảm kịch âu sầu và xấu số. Có nhẽ thành ra nhưng mà hơn người nào hết ông càng cảm thu được nỗi đau mất nước lúc thực dân Pháp sang xâm lược nước ta. Năm 1859 giặc Pháp tràn vào sông Bến Nghé chiếm thành Gia Định, ông phải vào quê vợ ở Thanh 3, Cần Giuộc lánh tạm. Về phía thực dân Pháp sau lúc chiếm được thành Gia Định chúng mở màn tiến hành công đoạn mở mang cuộc tấn công ra các vùng phụ cận. Cần Giuộc chẳng mấy chốc đã bị giặc Pháp tràn tới. Những người dân cày áo vải, chân lấm, tay bùn đả đứng dậy chiến đấu. Họ gia nhập nghĩa quân, chuẩn bị hi sinh vì nghĩa mập. Trong số họ nhiều nghĩa sĩ đã hi sinh oanh liệt. Những tấm gương hi sinh đấy đã gây nên niềm cảm kích mập trong quần chúng. Đỗ Quang, tuần vũ Gia Định ủy quyền Nguyễn Đình Chiểu làm bài văn tế đọc tại buổi truy điệu hơn 2 mươi nghĩa sĩ đã hi sinh trong trận hôm mai 16-12-1861. Với lòng cảm phục và tình cảm xót thương vô hạn, Nguyễn Đình Chiểu đã viết bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc. Bài văn tế chẳng những trình bày được tình cảm xót thương vô hạn của tác giả và của quần chúng đối với các nghĩa sĩ Cần Giuộc nhưng mà còn khắc họa lên vẻ đẹp chân thật, bi hùng nhưng mà rất mực hào hùng của những người dân cày yêu nước đánh Tây.

Hỡi ơi!

Súng giặc đất rền; lòng dân trời tỏ…

Lúc Non sông lâm nguy, khắp non sông đều rền vang tiếng súng. Chính sự từ nguy nan, đau thương đấy, tình yêu non sông của những người dân cày phổ biến mới được trình bày, vẻ đẹp thực thụ của tâm hồn trong họ mới được bộc bạch cùng trời đất.

Tấm lòng, tình yêu nước nhà, non sông của những người dân cày bình dị càng được trình bày 1 cách rõ rệt và thâm thúy hơn lúc tác giả đã liên tiếp dùng giải pháp so sánh đối lập trong các câu văn tiếp sau.

Nhớ linh xưa:

Côi cút làm ăn; lo toan nghèo nàn,

Chưa quen cung ngựa, đâu đến trường nhung;

Chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ.

Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm;

Tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ, mắt chưa từng

Trước đây họ vẫn sống, vẫn còn đó nhưng mà chỉ là “mồ côi mồ cút làm ăn”. Họ vẫn sống, vẫn còn đó nhưng mà chỉ trong lặng lẽ. Trong cuộc sống, họ có nỗi toan lo” miếng cơm manh áo” giản dị dời thường; họ chỉ quen làm lụng việc nông dân: cày, bừa, cấy, hái, làm bạn với con trâu, với ruộng đồng. Họ chưa biết tới “cung ngựa”, “trường nhung”, chưa quen với “tập mác, tập cờ”. Những người nghĩa sĩ ở đây chỉ là những dân cày áo vải, chưa quen chiến trường, chưa được luyện rèn, chỉ vì lòng yêu chính ghét tà nhưng mà đứng lên đánh giặc.

Trong khi “tiếng phong hạc phập phồng hơn mươi tháng”, họ trông ngóng mệnh lệnh của triều đình: “trông tin quan như trời hạn trông mưa”.

Hoá ra cái thảm kịch xót xa là ở chỗ này: triều đình nhu nhược, ko hiểu được lòng dân yêu nước. Lòng căm phẫn giặc của những người dân cày thì chẳng thể kềm chế:

Mùi tinh rán vấy vá đã 3 năm, ghét thói mọi như nông dân ghét cỏ.

… Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn đến ăn gan; ngày xem ống khói chạy đen xì, muốn ra cắn cổ.

Hình tượng người dân cày, những người nghĩa sĩ yêu nước hiện lên thật anh dũng hào hùng. Lòng yêu non sông khẩn thiết khởi hành từ chính trái tim của họ đã làm cho họ phát triển thành xinh xắn, nhấp nhánh.

Vẻ đẹp của những người nghĩa sĩ dân cày yêu nước được toát ra chính lòng căm phẫn giặc sôi sục. Chính lòng căm phẫn giặc đã trở thành hành động vùng lên quật khởi rất hào hùng.

Nào đợi người nào đòi, người nào bắt, phen này xin ra công đoạn kình:

Chẳng thèm trốn ngược, trốn xuôi, chuyến này dốc ra tay bộ hổ.

Trong những tác phẩm phản đối chiến tranh phong kiến phi chính nghĩa trước đây, người dân cày lúc phải đi làm lính biên thú phương xa để bảo vệ cương thổ của nhà vua, họ ra đi với tâm cảnh và thái độ “bước chân xuống thuyền, nước mắt như mưa” thì ở đây, người dân cày của Nguyễn Đình Chiểu lại hoàn toàn khác. Họ tự giác, tình nguyện đứng lên đấu tranh để bảo vệ nước nhà, non sông, đó là nét đẹp thực chất nhất trong hành động của người dân cày – nghĩa sĩ Cần Giuộc. Tới đây ko chỉ vẻ đẹp trong tâm hồn nhưng mà ngay cả vẻ đẹp trong hành động của những người nghĩa sĩ dân cày yêu nước cũng đã được Nguyễn Đình Chiểu khắc họa lên 1 cách rõ rệt. Từ cái động lực ý thức tình nguyện đảm trách phận sự lịch sử nhưng mà đã tạo ra cho họ sức mạnh cực kỳ mập. Họ đã hành động, đứng lên chống giặc ngoại xâm. Ko chờ bày bố nhưng mà chỉ “ngoài cật có 1 manh áo vải nào đợi mang bao tấu, bầu ngòi, trong tay cầm 1 ngọn tầm vông, chi nài mua dao tu, nón gõ”. Hình ảnh người dân cày được hiện lên trong tác phẩm làm cho chúng ta vừa cảm thấy kiêu hãnh và xen lẫn niềm xót xa. Những người nghĩa sĩ chừng như vào vai trò là hiện thân của cả 1 sức mạnh dân tộc. Đương đầu với kẻ địch mập mạnh với ” đạn bé, đạn mập”, “táu thiếc, tàu đồng” với đội quân xâm lược nhà nghề, vậy nhưng mà vũ khí để họ dùng chống lại chỉ là “1 manh áo vải”, “1 ngọn tầm vông”, chỉ có “dao phay” và chỉ là những “hỏa mai đánh bằng rơm con cúi”. Thử hỏi rằng đem những thứ đấy ra đối nghịch với súng đạn của thực dân khác nào bước chân vào chỗ chết. Cái sự thực phũ phàng đấy như phô bày ra trước mắt ta thật xót đau biết mấy. Ấy là tấn thảm kịch của những người nghĩa sĩ cần Giuộc, cũng là tấn thảm kịch của cuộc sống nước ta vào thời gian nghiệt ngã đó. Tấn thảm kịch này đã đưa tới cái họa mất nước kéo dài cả thế kỉ.

Nhưng mà cũng chính từ cái tấn thảm kịch này nhưng mà đã làm sáng ngời lên vẻ đẹp hình tượng của những người nghĩa sĩ dân cày yêu nước. Bằng sự ngoan cường, lòng yêu nước nồng thắm, họ đã làm nên được những điều phi thường, chính họ đã cất lên được bản người hùng ca chiến tranh của dân tộc. Bất chấp sự nguy hiểm, bất chấp sự chênh lệch, sự đối lập của tình cảnh đấu tranh, họ vẫn quyết đấu và quyết thắng, lấy ý thức lao vào vì nghĩa để bù đắp lại sự thiếu hụt, chênh lệch của mình với kẻ địch. Tình cảnh đấu tranh chênh lệch là vậy nhưng mà vì những người nghĩa sĩ đấu tranh bằng chính ý thức sự quyết đấu ko sợ hi sinh nên hiệu quả đấu tranh lại cực kỳ mập.

Hỏa mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia,

Gươm đeo dùng bằng lưỡi dao phay, cũng chém rớt đầu quan 2 nọ.

Kẻ đâm ngang, người chém ngược, khiến cho mã ma tà ní hồn kinh…

Chỉ với những vũ khí thô sơ, nhưng mà lòng yêu nước, ý thức dân tộc đã hình thành được những điều diệu kì. Hình ảnh người nghĩa sĩ dân cày hiện lên với 1 vẻ đẹp đặc sắc hào quang của chủ nghĩa yêu nước, chừng như đã làm lu mờ đi cái thời gian mờ ám của lịch sử mất nước hồi nửa cuối thế kỉ XIX.

Bài văn tế như bức tượng đài bằng ngôn từ, tạc khắc nên hình tượng những người nghĩa sĩ dân cày hào hùng nhưng mà bi hùng, biểu trưng cho ý thức yêu nước, căm phẫn giặc ngoại xâm của ông cha ta. Bức tượng đài đó là dấu mốc trình bày cả 1 thảm kịch mập của dân tộc – thảm kịch mất nước, và báo hiệu 1 thời gian lịch sử mờ ám của dân tộc ta – thời gian 1 trăm năm Pháp thuộc. Nhưng mà thật hào hùng, trong cái thảm kịch mập đó, ý thức quật cường của quần chúng Nam Bộ nói riêng và quần chúng Việt Nam khái quát vẫn ngời sáng bởi cái lí tưởng cao đẹp của nghĩa sĩ Cần Giuộc – họ chuẩn bị hi sinh vì nghĩa mập, vì dân tộc.

Xem thêm bài văn mẫu: Phân tách Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc

Bài số 2

Nguyễn Đình Chiểu là nhà văn tài 3 lúc đã nêu lên hình ảnh người dân cày trong văn chương nhưng mà trong suốt các thời kì qua chưa được nói đến phê chuẩn bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc. Trong bài văn tế, hình ảnh người dân cày được khắc họa rõ ràng. Hình ảnh người dân cày nghèo đói chỉ biết làm ăn 1 cách lặng lẽ, quanh năm chỉ biết ruộng trâu, siêng năng lao động. Họ là những người dân cày yêu ghét rõ ràng, căm phẫn quyết ko đội trời chung với giặc lúc thực dân Pháp xâm lược. Họ đã quả cảm đấu tranh và quả cảm hi sinh, trong lời văn là những lời lẽ bi thảm đầy nước mắt nhưng mà chẳng hề rơi nước mắt. Ấy chính là cái hay của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu.

Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc có mặt trên thị trường vào năm 1858, lúc thực dân Pháp nổ súng vào Đà Nẵng, Việt Nam. Sau lúc chiếm được thành Gia Định vào đầu năm 1859, quân Pháp mở màn 1 công đoạn mở mang tấn công ra các vùng phụ cận như Tân An, Cần Giuộc, Gò Công… Ngày 15 tháng 11 năm Tân Dậu, những nghĩa sĩ nhưng mà là dân cày, vì quá căm thù kẻ ngoại xâm, đã can đảm đứng lên đấu tranh đánh úp đồn Pháp ở Cần Giuộc, xoá sổ được 1 số quân của kẻ thù và viên tri huyện người Việt đang làm cộng sự cho Pháp. Khoảng mười lăm nghĩa sĩ bỏ mình. Những tấm gương đấy đã gây nên niềm xúc động mập trong quần chúng. Theo đề nghị của tuần vũ Gia Định là Đỗ Quang, Nguyễn Đình Chiểu làm bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc“, để đọc tại buổi truy điệu các nghĩa sĩ đã hi sinh trong trận chiến này.

Như chúng ta biết thì “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” là 1 “tác phẩm nghệ thuật” hiếm có. “Bi hùng” là tầm vóc và thuộc tính của tác phẩm nghệ thuật đó: vừa hoành tráng, hùng tráng, vừa thống thiết, bi đát. Hùng tráng ở nội dung đấu tranh vì nghĩa mập. Hùng tráng ở nhân phẩm người hùng, ở đức hi sinh cảm tử. Hùng tráng ở chỗ nó dựng lên 1 thời đại sóng gió dữ dội, quyết liệt của non sông và dân tộc.

Mở màn bài văn tế là. 2 tiếng “Hỡi ơi!” vang lên thống thiết, đấy là tiếng khóc của thi sĩ đối với nghĩa sĩ, là tiếng nấc đau thương cho thế nước hiểm nghèo: “Súng giặc, đất rền; lòng dân trời tỏ” có ý tức là Non sông lâm nguy, súng giặc nổ vang rền trời đất và quê hương .

Trong cảnh nước mất nhà tan, chỉ có quần chúng đứng lên đảm trách sứ mạng lịch sử, đánh giặc cứu nước cứu nhà. Và người dân cày chỉ biết mồ côi mồ cút làm ăn 1 cách khổ thân đã can đảm đứng lên đánh giặc giành lại nền độc lập cho Non sông thân thương nhưng mà sự can đảm đấy khởi hành từ tấm lòng yêu nước có trong mỗi con người. Tấm lòng yêu nước, căm phẫn giặc của những người dân cày, của những người áo vải mới tỏ cùng trời đất và sáng ngời chính nghĩa. Hình ảnh chính của bài Văn tế chính là những chiến sĩ nghĩa binh Cần Giuộc.

Xuất xứ của họ là dân cày nghèo sống cuộc đời “cui cút” sau luỹ tre làng. Chân chất và hiền từ, siêng năng là siêng năng trong làm ăn, quẩn quanh trong thôn xóm, làm bạn với con trâu, đường cày, sá bừa, rất lạ lẫm với cung ngựa trường nhung:

“Nhớ linh xưa:

Côi cút làm ăn; lo toan nghèo nàn”

Côi cút làm ăn: có tức là làm ăn cô đơn, lặng lẽ 1 cách khổ thân. Dù mỏi mệt hay nặng nhọc thì họ vẫn lặng lẽ, thầm lặng chịu đựng 1 mình nhưng mà chẳng nói với người nào. “Côi cút làm ăn; lo toan nghèo nàn” đã hiện lên đầy đủ 1 vòng đời ko lối thoát của người dân cày Việt, người “dân ấp dân lân” Nam Bộ. Khởi đầu bằng mồ côi mồ cút, vật lộn làm ăn, lo toan để rốt cục chấm dứt trong nghèo nàn. Họ là những người dân cày nhưng mà quanh năm chỉ biết làm với làm, chưa hề biết tới cái gì gọi là cung, cái gì gọi là ngựa.

“Chưa quen cung ngựa đâu đến trường nhung; chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ”.

Họ là lớp người phần lớn, sống gần cận quanh ta. Quanh năm chân lấm tay bùn với nghề nông, “chưa hề ngó đến” việc binh và vũ khí đánh giặc:

“Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm; tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ mắt chưa từng ngó”.

Thế nhưng mà lúc non sông quê hương bị giặc Pháp xâm lược, những người dân chân lấm tay bùn đó đã đứng lên tự nguyện làm quân tình nguyện đánh giặc cứu nước cứu nhà, bảo vệ cái nghề làm lụng nhưng mà họ coi là bát cơm manh áo của họ là cái nghĩa mập nhưng mà họ “mến” là theo đuổi.

“Bữa thấy bong bong che trắng lốp, muốn đến an gan; ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ”.

Đối với giặc Pháp và lũ tay sai bán nước, họ chỉ có 1 thái độ: “ăn gan” và “cắn cổ”, chỉ có 1 chí hướng: “phen này xin ra công đoạn kình,… chuyến này dốc ra tay bộ hổ”.

Trong tác bài Văn Tế Nguyễn Đình Chiểu đã có khắc nên sự đối lập giữa đoàn dũng sĩ của quê hương và giặc Pháp xâm lược. Giặc xâm lược được trang bị tối tân, có “tàu thiếc, tàu đồng”, “bắn đạn bé, đạn mập”, có bọn lính đánh thuê “mã tà, ma ní” thiện chiến. Ngược lại, trang bị của nghĩa binh lại vô cùng thô sơ. Quân trang chỉ là “1 manh áo vải”. Vũ khí chỉ có “1 ngọn tầm vông”, hoặc “1 lưỡi dao phay”, 1 súng hoả mai khai hoả “bằng rơm con cúi”. Thế nhưng mà họ vẫn lập được chiến công: “đốt xong nhà dạy đạo kia” và “chém rớt đầu quan 2 nọ”.

Bài Văn tế đã tái tạo lại những giờ khắc giao đấu tàn khốc của các chiến sĩ nghĩa binh với giặc Pháp:

“Chi nhọc quan quản gióng trống kì, trống giục, đạp rào lướt đến, coi giặc cũng như ko; nào sợ thằng Tây bắn đạn bé đạn mập, xô cửa xông vào, liều mạng như chẳng có.”

“Kẻ đâm ngang, người chém ngược, khiến cho ma ní, mã tà hồn kinh; bọn hè trước, lũ ó sau, trối kệ tàu thiếc, tàu đồng súng nổ”.

Ko khí chiến trường có tiếng trống thúc quân hối thúc, “có bọn hè trước, lũ ó sau” vang dậy đất trời cùng tiếng súng nổ. Các nghĩa sĩ của ta coi cái chết như ko, tấn công như vũ bão, vẫy vùng giữa đồn giặc: “đạp rào lướt đến”, “xô cửa xông vào”, “đâm ngang chém ngược”, “hè trước, ó sau”. Giọng văn của Nguyễn Đình Chiểu đã tô đậm ý thức can đảm, kiên trì quật cường của các nghĩa sĩ dân cày Cần Giuộc. Ông cũng trình bày rõ lòng bái phục đối với người nghĩa sĩ dân cày. Từ trước tới bây giờ, đây là tác phẩm trước tiên có đưa hình ảnh của nghĩa sĩ dân cày.

Trong bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” còn có tiếng khóc của mẹ già nơi quê nhà trông đợi con về, vợ nhớ thương về chồng, con ngóng cha về ngh thống thiết, bi đát. Nhiều nghĩa sĩ đã ngã xuống trên chiến trận trong tư thế người người hùng:

“Những lăm lòng nghĩa lâu dùng; đâu biết xác phàm vội bỏ”

Non sông, quê hương cực kỳ tiếc thương. 1 ko gian bao la ngậm ngùi, đau đớn:

“Đoái sông Cần Giuộc, cỏ cây mấy dặm sầu giăng; nhìn chợ Trường Bình, già trẻ 2 hàng lụy bé”.

Tiếng khóc của người mẹ già, nỗi đớn đau của người vợ trẻ, nỗi thương nhớ của con cái được nhắc đến cực kỳ xúc động:

“Đớn đau bấy mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo heo trong lều; não nuột thay vợ yếu chạy tìm chồng, cơn bóng xế dật dờ trước ngõ”.

Các nghĩa sĩ đã sống quả cảm đấu tranh, và hi sinh rất vang dội. Tấm gương đấu tranh và hi sinh của họ là để ta biết rằng non sông nào cũng là độc lập, tự chủ. Ko người nào được quyền đánh chiếm. Họ là tấm gương sáng rất đáng kiêu hãnh:

“Ôi!

1 trận khói tan; ngàn năm tiết rỡ”

Sự hi sinh của những người nghĩa sĩ Cần Giuộc là bài học quý báu nhưng mà họ đã để lại. Thà chết vinh còn hơn sống nhục. Họ là tấm gương sáng để dân tộc Việt Nam noi theo nhưng mà làm, là ngọn đèn soi sáng cho dân tộc Việt Nam.

“Sống đánh giặc, thác cũng đánh giặc, vong hồn theo giúp cơ binh, muôn kiếp nguyện được phục thù kia;…”.

Công sức của người nghĩa sĩ dân cày Cần Giuộc sẽ đời đời kiếp kiếp nằm trong lòng mỗi người dân Việt Nam về tấm gương quả cảm, chuẩn bị lao vào vì độc lập Tổ Quốc.

“Nước mắt người hùng lau chẳng ráo, thương vì 2 chữ thiên dân; cây hương nghĩa sĩ thắp thêm thơm, cám bởi 1 câu vương thổ”.

Tóm lại, “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” khẳng định tấm lòng mến thương dân tha thiết của Nguyễn Đình Chiểu. “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” là niềm kiêu hãnh và hàm ơn thâm thúy của quần chúng ta đối với người nghĩa sĩ dân cày Cần Giuộc đã quả cảm đấu tranh chống giặc ngoại xâm bảo vệ nền độc lập cứng cáp của quê nhà, nơi họ đã sinh ra và mập lên hay đấy là Non sông nhưng mà đối với họ “nó” rất quan trọng trong cuộc đời. Nghĩa sĩ dân cày Cần Giuộc chính là tấm gương về ý thức can đảm, lòng yêu nước thâm thúy để cho các lứa tuổi đi sau lúc đọc được bài văn Tế này nhưng mà noi theo để xây dựng non sông càng ngày giàu mạnh hơn.

Xem thêm bài văn mẫu: Bình giảng bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc

Bài số 3

Người dân cày Việt Nam yêu nước chống ngoại xâm đã hiện ra từ rất lâu, chí ít cũng trên mười thế kỉ nay. Nhưng mà trong văn chương, hình ảnh người dân cày đó chỉ thực thụ hiện ra vào nửa cuối thế kỉ XIX với bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu. Có thể nói, với bài văn tế này Nguyễn Đình Chiểu đã hình thành bức tượng đài nghệ thuật trước tiên về người dân cày nghĩa sĩ Việt Nam. Ấy là 1 hình tượng rất đẹp, rất chân thật đầy tính bi hùng – bi thảm nhưng mà hào hùng – đúng như trận đấu đấu nhưng mà quần chúng Việt Nam đã thực hiện suốt nửa sau thế kỉ XIX, vì cuộc sống, vì độc lập, tự chủ của Non sông mình.

Dù thế, dù buồn thương, thi sĩ ko bao giờ thất vọng. Với niềm tin vào sức mạnh muôn thuở của Non sông, tin ở lòng yêu nước của những người dân; dân lân bình dị và tha thiết, thi sĩ xoành xoạch hướng về 1 mai sau tốt đẹp. Tổ quốc rồi sẽ sạch bong quân xâm lược, mối nhục mất nước rồi sẽ được rửa sạch làu làu:

Chừng nào Thánh đế ân soi thấu

1 trận mưa nhuần rửa sông núi.

(Ngóng gió đông)

Ấy là 1 niềm tin cảm động và mạnh bạo. Có nhẽ trước Nguyễn Đình Chiểu, chưa có 1 thi sĩ nào sáng tác với 1 tinh thần rõ rệt như ông:

Chở bao lăm đạo thuyền ko khẳm

Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà.

Cái đạo của ông ko là gì khác ngoài đạo yêu nước thương dân. Ấy là xuất xứ khiến thơ văn ông có sức rung cảm mập, xuất xứ đưa tăm tiếng Nguyễn Đình Chiểu đứng vào địa điểm vang dội trong nền văn chương sơn hà.

Nguyễn Đình Chiểu đã rất hợp lí, rất sắc lúc khởi đầu khúc bi ca của mình:

Hỡi ơi!

Súng giặc đất rền;

Lòng dân trời tỏ.

Quả là, qua trận đấu đấu này, qua cái thách thức hà khắc này, bán chất toàn vẹn, tấm lòng yêu nước của những người dân cày phổ biến này, vẻ đẹp thực thụ của tâm hồn họ, mới được tỏ bày cùng trời đất. Trước đây, họ vẫn còn đó, nhưng mà nào người nào biết tới họ. Họ vẫn có đó, sống đó, nhưng mà sống trong lặng lẽ của sự lãng quên. Nguyễn Đình Chiểu, với sự thông cảm cao độ, trông thấy rằng cuộc sống của họ đã từng nặng nhọc xiết bao:

Nhớ linh xưa:

Côi cút làm ăn,

Lo toan nghèo nàn.

Bao lăm lượng thông tin chúa đựng trong 8 tiếng ngắn ngủi đó đã nói với chúng ta rất đầy đủ về cảnh ngộ của người dân cày Cần Giuộc, người dân cày lục tỉnh, cũng là người dân cày Việt Nam ngày đấy. Bóng vía của họ, bé nhỏ và lẻ loi trong cuộc sống, hặm hụi, lầm lũi, thầm lặng gập người trên những cánh đồng, oằn vai cam chịu bao lăm gánh nặng của cuộc sống, sự hà khắc và những tai họa từ tự nhiên, từ xã hội, như hiện lên rõ mồn 1 qua từng chữ. Tưởng như, chừng đó toan lo nặng nhọc cũng đã quá đủ đối với họ; tưởng như họ, những người dân cày nặng nhọc đó, chẳng còn có thể nghĩ gì thêm, toan lo gì thêm ngoài những “lo toan nghèo nàn” vốn đã quá mập lao đó.

Thế nhưng mà ko, quân xâm lược đã đánh chiếm non sông, đã tới tận thôn xóm, đã tới tận ngôi nhà của họ. Và, những con người đang cúi xuống đó bỗng đứng phắt dậy, vươn vai, và họ chợt biến thành người đồ sộ như chú nhỏ làng Gióng mày ngàn năm xưa lúc chợt nghe lời truyền của sứ thần. Nhưng mà có 1 điều căn bản rất khác xưa là tiếng rao truyền cứu nước không hề phát đi từ cung điện nhà vua nhưng mà đã được phát đi từ chính trái tim của những người dân cày Cần Giuộc. Nó chính là lòng căm phẫn giặc sôi sục vì hành động cướp nước:

Mùi tinh rán vấy vá đã 3 năm, ghét thói mọi như nông dân ghét cỏ.

Bữa thấy bòng bòng che trắng lốp: muốn đến ăn gan;

Ngày xem ống khói chạy đen sì: muốn ra cắn cổ

Như 1 phản ứng hạt nhân thế tất, lòng căm phẫn giặc cao độ đã làm phát sinh 1 khát vọng cao độ: Khát vọng đánh giặc. Ấy là 1 nguyện vọng hoàn toàn thiên nhiên và cũng hoàn toàn tình nguyện:

Xem thêm  Trắc nghiệm bài Đặc điểm của ngôn ngữ nói và ngôn ngữ viết Cập nhật

Nào đợi người nào đòi người nào bắt, phen này xin ra công đoạn kình;

Chẳng thèm trốn ngược trốn xuôi, chuyến này dốc ra tay bộ hổ.

Người dân cày của Nguyễn Đình Chiểu thật đã khác hoàn toàn với người dân cày chỉ trước đo ko bao lâu “Bước chân xuống thuyền, nước mắt như mưa” lúc phải sung làm lính đi biên thủ phương xa để bảo vệ cương thổ của nhà vua. Tình nguyện đấu tranh, đó là nét thực chất nhất trong hành động của mọi người nghĩa sĩ thực thụ. Phải chăng đấy là sự tiếp diễn giữa nghĩa sĩ Cần Giuộc đánh ngoại xâm với chàng tráng sĩ Lục Vân Tiên đánh cướp nhưng mà động cơ độc nhất vô nhị:

Nhớ câu kiến ngãi bất vi

Làm người thế đó cũng phi người hùng.

Trong mọi việc nghĩa, ko có việc nào mập hơn việc cứu nước. Thấy việc nghĩa thì phải làm, làm 1 cách không lo nghĩ, ko chuộc lợi, ko lưỡng lự, ko cần đợi có đủ điều kiện mới làm. Ấy là chỗ thảm kịch của người dân cày Cần Giuộc, đấy cũng là chỗ hùng ca của người nghĩa sĩ Cần Giuộc. Thảm kịch vì:

Tiếng phong hạc phập phồng hơn mươi tháng,

Trông tin quan như trời hạn trông mưa.

Họ mở màn trận đấu đấu vào khi đúng ra triều đình phong kiến cùng quan quân của họ đã phải thực hiện trận đấu đấu đó từ lâu nhưng mà lại “án binh bất động” 1 cách khó hiểu. Thảm kịch còn cho họ là những người:

Chưa quen cung ngựa, đâu đến trường nhung

Chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ,

Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy… tay vốn quen làm

Tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ… mắt chưa từng ngó

Bước vào chỗ chết sống của chiến trận nhưng mà những con người đó chỉ mang theo những trang bị vừa đủ để làm những người cày ruộng. Trước giặc dữ là những tên lính nhà nghề vừa có đủ thứ “tàu thiếc tàu đông”, ”đạn bé đạn mập”, họ chỉ là những người dân cày ko có tri thức gì vê chiến trường, chỉ có “1 manh áo vải”, “1 ngọn tầm vông”, chỉ có “lưỡi dao phay”. Trận đánh đấu mới chênh lệch làm sao! Chấm dứt trận đấu đấu đó như thế nào thì đã rõ ràng rồi. Ấy là tấn thảm kịch của những người nghĩa sĩ Cần Giuộc, cũng là tấn thảm kịch của cuộc sống nước ta vào thời gian nghiệt ngã đó, tấn thảm kịch đã đưa tới cái họa mất nước kéo dài cả thế kỉ.

Nhưng mà chính trong cái thảm kịch đó, bản hùng ca của cuộc sống đã cất lên. Hùng ca trước tiên là ở sự ngoan cường của những con người quyết thắng lợi, vượt lên trên nỗi lo thất bại để thắng lợi, lấy ý thức lao vào vì nghĩa để bù đắp hết mọi sự thiếu hụt, chênh lệch của mình so với kẻ địch:

Chi nhọc quan quản gióng trống kì; trống giục, đạp rào lướt đến, coi giặc cũng như ko;

Nào sợ thằng Tây bắn đạn bé, đạn mập, xô cửa xông vào, liều mạng như chẳng có…

Bọn hè trước, lũ ó sau, trối kệ tàu thiếc tàu đồng súng nổ.

Thật là phấn khởi, thật là hào hùng, thật là hả dạ. Đúng là họ đã đấu tranh như những người lính xuất sắc can đảm. Ở đây, sức mạnh ý thức đã phát huy tới chừng độ tối đa và trong chừng đỗi nào đấy, đã tỏ rõ hiệu quả của nó trước sức mạnh của chiến thuật, của vũ khí, trang bị:

Hỏa mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia; Gươm đeo dùng bằng lưỡi dao phay, cũng chém rớt đầu quan 2 nọ.

… Kẻ đâm ngang người chém ngược, khiến cho mã ma tà lí hồn kinh…

Trong văn học Việt Nam, cho tới Nguyễn Đình Chiểu, quả chưa hề có 1 bức tranh hào hùng như thế về tư thế đấu tranh của người lính áo vải. Hình ảnh người dân cày ở đây là sự kết tinh và thăng hoa ở chừng độ cao nhất những gì vốn là thực chất của họ. Trong những khoảnh khắc xuất sắc đó, người dân cày Cần Giuộc đã đi vào vĩnh cửu.

Quả Nguyễn Đình Chiểu đã tạc nên 1 bức tượng đài của người dân cày – nghĩa sĩ Cần Giuộc. Nhưng mà đây không hề là tượng đài của 1 người, nhưng mà của nhiều người, của 1 cộng đồng người hùng. Ko có cái cộng đồng đó, ko làm sao có được sự hòa hợp tuyệt đẹp, cái khí thế bừng bừng áp đảo hiểm nghèo, áp đảo cái chết, với những “đạp rào lướt đến”, “xô của xang vào”, với những “kẻ đâm ngang, người chém ngược”, “bọn hè trước, lũ ó sau” như thế được.

Bức tượng đài của Nguyễn Đình Chiểu chỉ có 1 tên gọi chung là “Nghĩa sĩ Cần Giuộc”, còn mỗi người nghĩa sĩ trên đấy đều vô danh. Họ đã sống những cuộc đời của dân chúng vô danh và chết cái chết của dân chúng vô danh. Họ chẳng hề tìm 1 điều gì cho riêng mình lúc đấu tranh. Cái điều độc nhất vô nhị họ gửi lại cho đòi, điều nhưng mà Nguyễn Đình Chiểu nêu lên như 1 mục tiêu chung bên dưới bức tượng đài của họ, đó là cái triết lí sống này:

Chết vinh hơn sống nhục.

Thà thác nhưng mà đặng câu địch khái, về theo tổ phụ cũng vinh

Hơn còn nhưng mà chịu chữ đầu Tây, ở với man rợ rất khổ

Xong xuôi bức tượng đài của mình, Nguyễn Đình Chiểu đã để 1 phần cuối cho những lời ca tụng, tiếc thương và thắp những nén hương kính trọng:

Nước mắt người hùng lau chẳng ráo, thương vì 2 chữ thiên đàn Cây hương nghĩa sĩ thắp thêm thơm, cám bởi 1 câu vương thổ

Cuộc tấn công của mấy chục nghĩa binh vào đồn Cần Giuộc của thực dân Pháp năm 1863 là cuộc tấn công đầu tiến của quân dân Việt Nam khởi đầu cho cuộc kháng chiến chống Pháp. Số lượng thiệt hại nhưng mà những nghĩa binh đã gây cho giặc có nhẽ cũng ko là bao lăm. Song, hiệu quả thực thụ nhưng mà họ hình thành cho cuộc kháng chiến, cho lịch sử dân tộc, chấp nhận yêu nước khẩn thiết và không lo nghĩ của họ, bằng ý thức chuẩn bị đấu tranh, sự can đảm vô điều kiện và xuất sắc của họ, thì mập mập cực kỳ. Họ xứng đáng được tạc thành tượng đài để đi vào bất diệt. Thi sĩ Nguyễn Đình Chiểu đã kết thúc vang dội nhiệm vụ của người nghệ sĩ quần chúng lúc tạc nên bức tượng đài đó.

Xem thêm bài văn mẫu: Cảm nhận bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc

Bài số 4

Trong văn chương, phải tới thế kỉ XIX lúc Nguyễn Đình Chiểu – 1 nhà nho yêu nước lèo con mắt mến thương và kính phục để viết nên “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” thì hình ảnh người dân cày mới thực thụ hiện ra. Ấy là hình tượng đẹp, rất mực chân thật và đầy chất bi hùng, vừa hào hùng, vừa đau thương trong trận đấu đấu giành độc lập, tự do của non sông.

Những người dân cày đó, họ sinh ra đâu phải để làm chàng Gióng Phù Đổng, Lê Lợi, Quang Trung… Họ chỉ là những con người quanh năm khoác trên mình màu áo nâu của đất, bình dị và lam lũ. Nhưng mà họ hiện ra trong quang cảnh bão táp của thời đại:

Hỡi ơi!

Súng giặc đất rền, lòng dân trời tỏ

Họ đâu đã quen nghi tiếng súng. Âm thanh đó đã phá tan cuộc sống bằng lặng của họ. 1 cuộc sống từ sáng tới tối bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, 1 cuộc sống chật vật với những toan lo nghèo nàn. Cái nghèo đã làm họ thật bé nhỏ suốt ngày “mồ côi mồ cút làm ăn”.. Chỉ 1 câu văn, cụ Đồ Chiểu đã vẽ nên vòng đời lẩn quẩn ko lối thoát của người dân Việt, người “dân ấp dân lân” Nam Bộ, mở màn với mồ côi mồ cút, vật lộn làm ăn để rốt cục vẫn chấm dứt trong nghèo nàn. Đằng sau luỹ tre làng đó, họ biết sao được những “cung ngựa”, “trường nhung”.. trong cái nhìn của họ chỉ có “con trâu là đầu tư nghiệp”. Tới việc cuốc, việc cày, bừa, khiên đã quá thân thuộc ngày giờ tập khiên, tập súng.. thật xa lạ.

Những tưởng họ mãi cam chịu như thế. Nhưng mà ko, lúc quân xâm lược đã đánh chiếm non sông, chúng đang giày đạp lên từng mảnh ruống, từng đám đất quê hương cật ruột của họ. Giờ đây, trong những “toan lo” ko chỉ có nghèo đói nhưng mà còn là những canh cánh, lo lắng:

“Tiếng phong hạc phập phồng hơn mười tháng, trông tin quan như trời hạn trông mưa…”

Thấy “mùi tinh rán vấy vá” chẳng thể chống mắt đứng nhìn, chẳng thể ngồi yên nhưng mà đợi. Triều đình đã “bỏ rơi” họ, nhưng mà làm sao ngăn được tình yêu non sông nồng thắm ở họ. Bọn đánh chiếm kia đã cướp đi những gì máu thịt của họ, chúng phá vỡ giấc bình yêu nơi thôn dã, làm sao ko căm cho được. Nỗi uất hận tới tột bậc đó đã biến những con người bé nhỏ bình thường thành chàng Gióng đồ sộ trong cổ tích. Lúc Non sông lầm than, họ ko ngại ngần chung vai cống hiến. Lòng yêu nước đã trở thành lòng căm phẫn giặc tới sục sôi:

“Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn đến ăn gan.

Ngày xem ống khói chạy đen sì muốn ra cắn cổ

1 mối xa thư khổng lồ, há để người nào chém rắng đuổi hươu

2 vầng nhật nguyệt chói loà, đâu dung lũ treo dê bán chó”

Lòng yêu Non sông khẩn thiết khởi hành từ trái tim đã khiên họ phát triển thành xinh xắn, nhấp nhánh… Dòng máu Lạc Hồng cuộn chảy trong người cộng với cơn giận của lòng yêu nước mạnh hơn hèn yếu, mạnh hơn cái chết. Khát vọng đánh giặc, khát vọng đấu tranh, khát vọng bảo vệ mảnh đất quê hương đã thôi thúc họ, mặc việc “đợi tập rèn”, “ban võ nghệ”, “bày bố binh thư”, ko màng đến trên mình chỉ có “1 manh áo vải”. Các chàng Gióng của thế kỉ XIX đã tới, “đạp rào lướt đến”, coi giặc cũng như ko.

Hỡi ơi, “1 manh áo vải”, “1 ngọn tầm vông”, chỉ có “lưỡi dao phay”, “rơm con cúi”, liệu có thể thắng được “tàu chiến tàu đồng”, ”đạn bé đạn mập”. Ấy là thảm kịch của nghĩa sĩ Cần Giuộc hay chăng là tấn thảm kịch của thời gian nghiệt ngã đó. Họ là dân cày nhưng mà lại làm ngạc nhiên cả chiến trận. Phải chăng cũng vì lẽ đấy nhưng mà bản hùng ca đã cất lên trong tiếng nấc lòng. Có thể chiến trường đã vĩnh viễn cướp đi cuộc sống của họ, nhưng mà ý thức lao vào vì nghĩa đã bù đắp cho sự thiếu hụt về lực lượng, chênh lệch với kẻ địch.

“Chi nhọc quan quản Gióng trống kì trống giục…. súng nổ”

Hình tượng của người nghĩa sĩ áo vải được khắc nổi trên cảnh ảm đạm khói bom đó: những âm thanh vang động (hè trước, ó sau…) những động tác quyết liệt (đốt, chém…). Những người nghĩa sĩ áo vải đã biến thành đấng người hùng của 1 thời gian đáng nhớ. Trong tư thế bất khuất đó, nhấp nhánh chân dung của những con người gánh trên vai vận mệnh của tổ quốc. Họ biết rằng mình chỉ là vô danh trong dân tộc người hùng nhưng mà điều cao cả nhất họ để lại là triết lí sống thích hợp tới muôn thuở:

“Thà thác nhưng mà đặng câu định khái, về theo tổ phụ cũng vinh, hơn còn nhưng mà c chịu chữ đầu Tây ở với man rợ rất khổ”

Ý thức đó, ý chí đó vẫn chói lòa trong mỗi người dân Cần Giuộc. Sống để chịu bầy tớ, tay sai của Tây thì thà 1 lần đấu tranh hết mình nhưng mà đem quang vinh cho dân tộc.

“Ôi thôi thôi!”

1 tiếng khóc đầy người nào oán thù, tiếng khóc tới quặn lòng, tiếng khóc để tiễn biệt những người con Cần Giuộc mãi mãi nằm lại trên mảnh đất quê hương. Họ ngã xuống nới chiến trận khói lửa. Vẫn còn đấy nghiệp nước chưa thành, nhấp nhoáng nơi đây bóng mẹ già với ngọn đèn le lói trong đêm

“Đau đơn bấy! Mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo heo trong lều! Vợ yếu chạy tìm chồng, cơn bóng xế dật dờ trứơc ngõ”

Người tử sĩ đã về chốn thiên cổ để lại giữa dương thế mẹ già, vợ yếu, con thơ… Mai này họ sẽ ra sao lúc cái nghèo vẫn còn theo đuổi, trong khi nợ nước trả chưa xong..

“Nước mắt người hùng lau chẳng ráo thương vì 2 chữ thiên dân, cây hương nghĩa sĩ thắp đèn thêm thơm, cám bởi 1 câu vương thổ”

Nguyễn Đình Chiểu đã bằng tấm lòng đồng cảm để nhận ra, nghe thấy và dựng nên 1 tượng đài hoành tráng nhưng mà mộc mạc, mến thương. Xuyên suốt trong nền văn chương sơn hà hình ảnh người dân cày đã được nói đến khá nhiều lần. Nhưng mà trước Đồ Chiểu thì chưa 1 người nào công khai vẽ lên và ca tụng hình ảnh người người hùng “chẳng qua là dân ấp dân lân mến nghĩa làm quân chiêu tập”. Hơn thế nữa, việc thổi vào văn học chất dân gian đã khiến “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” của cụ biến thành áng văn vừa hào hùng, bi hùng nhưng mà cũng rất gần cận, giản dị.

Cụ Đồ Chiểu chỉ là thi sĩ mù – “người hát rong của quần chúng”. Nhưng mà hình ảnh người dân cày khởi nghĩa trong bài văn tế đã cho ta cái nhìn về cả 1 thời đại. Kiêu hãnh thay những con người bé nhỏ nhưng mà vẫn hiên ngang trước thần thế bạo tàn. Kiêu hãnh thay những người dân, người lính, nghĩa sĩ vô danh trùng trùng trùng điệp ngã xuống để bảo vệ sự chu toàn cho tổ quốc. Họ là bức tượng đài bất diệt, lưu mãi đến muôn thuở.

Xem thêm bài văn mẫu: Phân tách vẻ đẹp của người nghĩa sĩ Cần Giuộc

Bài số 5

Nguyễn Đình Chiểu là thi sĩ mập của dân tộc ta trong thế kỉ XIX, là niềm kiêu hãnh của quần chúng miền Nam nói riêng và cả nước khái quát. Thơ văn của ông là nỗi niềm của 1 tấm lòng yêu nước, con người thâm thúy trong cảnh mù lòa. Viết về nhiều đề tài không giống nhau nhưng mà có nhẽ luôn sát cánh vẫn là những vần thơ chống giặc, cổ động ý thức yêu nước cùng quần chúng. Đặc trưng, Nguyễn Đình Chiểu đã dành cho người dân cày 1 địa điểm hiếm có trong sự nghiệp sáng tác của mình. Và “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” là 1 tác phẩm điển hình trình bày 1 cái nhìn mới về hình tượng người dân cày – người người hùng của thi sĩ xứ mù Đồng Nai.

Bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” có mặt trên thị trường đã khẳng định sự thành công trong ngòi bút văn tế của Nguyễn Đình Chiểu. Bài văn được viết sau hôm mai 14 tháng 12 năm 1861, tế linh hồn những người nghĩa sĩ dân cày đã tham dự tấn công đồn giặc Pháp ở Cần Giuộc. Có thể nói, đây là lần trước tiên người dân cày đi vào thơ ca với nhân cách người nghĩa quân chống giặc cứu nước. Lần trước tiên trong lịch sử văn chương dân tộc có 1 tượng đài nghệ thuật lừng lững về người dân cày tương hợp với nhân phẩm vốn có ngoài đời của họ. Cùng lúc cũng trình bày 1 quan niệm rất mới về người người hùng của Nguyễn Đình Chiểu nhưng mà người đọc chưa từng thấy trong văn chương yêu nước đương thời. Vậy điểm khác ở đây như thế nào? Trước kia lúc xây dựng hình tượng người người hùng, nhà văn thường trình bày những bậc tuấn kiệt, những con người kiệt xuất chỉ đạo các phong trào chiến đấu của quần chúng. Còn tới với văn thơ Nguyễn Đình Chiểu, hình ảnh về người người hùng ko có gì lạ lẫm nhưng mà ngay trong bản thân những người dân cày hiền từ, chân chất, yêu nước sâu nặng.

Tương tự, vẻ đẹp hình tượng người dân cày trước tiên được trình bày ở tính cách siêng năng, chịu thương siêng năng, chân chất: “mồ côi mồ cút làm ăn, lo toan nghèo nàn”, làm ăn “chưa quen cung ngựa, đâu đến trường nhung, chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ”. Họ là lớp người vô danh “chân lấm tay bùn” chỉ biết “việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm. Tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ, mắt chưa từng ngó”. Vẻ đẹp của họ là vẻ đẹp của những con công nhân lặng lẽ hiến dâng, mang đến sự sống, tăng trưởng cho hàng nghìn năm của non sông. Tại sao ư, vì chính họ đã lao động, sản xuất ra của nả vật chất để duy trì và tăng trưởng đời sống của dân tộc, nhất là với 1 non sông sống dựa vào nông nghiệp là cốt yếu như Việt Nam chúng ta. Nhà văn đã phát hiện và xây dựng được hình tượng người người hùng dân cày áo vải. Đây không hề là 1 tư nhân chi tiết nhưng mà đấy là cả 1 cộng đồng những người hùng, họ là những người nghĩa sĩ Cần Giuộc.

Yêu nước thâm thúy, đấy là vẻ đẹp nhưng mà người đọc chúng ta người nào cũng nhận ra của những người dân cày Cần Giuộc. Lúc non sông, quê hương bị giặc xâm lược, những người “dân ấp dân lân” đó đã quả cảm đứng lên “mến nghĩa làm quân chiêu tập” đánh giặc để cứu sơn hà, để bảo vệ “bát cơm manh áo ở đời” là cái nghĩa mập nhưng mà họ mến và đeo đuổi. Ko thấy vua quan đâu, họ tự tinh thần được sứ mạng bảo vệ Non sông của mình. Họ đã rơi vào thảm kịch là bị quan quân triều đình bỏ rơi, phải 1 mình kháng cự với kẻ thù. Đơn côi trong trận đấu, họ thiếu thốn về mọi mặt: kinh nghiệm, quân trang trong khi “ngoài cật chỉ có 1 manh áo vải”, đánh giặc bằng những vũ khí quá chừng thô sơ: “rơm con cúi, dao phay…”. Chao ôi, khi mà giặc Pháp là “đạn bé, đạn mập”, “tàu thiếc, tàu đồng”… Xét về lực lượng, họ kém giặc Pháp rất nhiều. Thế nhưng mà họ vẫn lập được chiến công chém rớt đầu quan 2 nọ và đốt xong nhà dạy đạo kia. Tại sao họ có khí thế đó, đấy chính là vì lòng yêu nước sục sôi, căm phẫn giặc tới tận xương tủy. “Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn đến ăn gan; ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ”. Nhà văn đã tái tạo lại trận đấu đấu với sức mạnh bất khuất và khí thế đấu tranh quả cảm của các chiến sĩ Cần Giuộc. “Chi nhọc quan quản gióng trống kì, trống giục, đạp rào lướt đến, coi giặc cũng như ko; nào sợ thằng Tây bắn đạn bé đạn mập, xô cửa xông vào liều mạng như chẳng có”. Các nghĩa sĩ coi cái chết như ko, tấn công như vũ bão vào đồn giặc. Lòng yêu nước của họ thật cảm động, nó thậm chí chẳng thể có được ở những bậc quân vương đương thời. Tình yêu non sông hòa với tình yêu thôn xóm tổ tông. Mạnh bạo trong ý chí, can tràng anh dũng trong đấu tranh. Hình ảnh họ lao vào thư hùng với kẻ thù khiến chúng phải hồn bay phách tán.

Bên cạnh đó, thảm kịch rốt cục là điều chẳng thể tránh khỏi : những người nghĩa sĩ dân cày phải thiệt mạng chốn xa trường. Họ đã hi sinh để lại muôn ngàn mất mát. Cuộc khởi nghĩa thất bại nhưng mà ý thức yêu nước ko mất đi. Các nghĩa sĩ đã sống quả cảm, chết vang dội. Tấm lòng đấu tranh và hi sinh của họ là tấm lòng son gửi lại bóng trăng rằm đời đời kiếp kiếp bất tử, sáng rực mãi, trường tồn cùng núi sông. Sống hiên ngang, chết quật cường.

Với 1 giọng văn hào hùng, phép đối tài tình, các động từ mạnh được chọn lựa và đặt đúng chỗ đã tô đậm ý thức đấu tranh anh dũng vô song của các nghĩa sĩ Cần Giuộc. Tác giả đã dành cho những người dân cày tình cảm hấp dẫn nhất, bái phục, ca tụng, kiêu hãnh. Qua đấy, ta thấy được lần trước tiên hình tượng người dân cày đi vào thơ văn với tầm xứng của các người hùng dân tộc, những người hùng xuất thân từ phân khúc dân cày, quanh năm chân lấm tay bùn, chừng như chỉ biết việc cấy cày vậy nhưng mà lúc có giặc xâm lược, họ đã quả cảm đứng lên 1 cách tình nguyện và tích cực, đấu tranh quên mình cho nền độc lập dân tộc. “Sống đánh giặc, thác cũng đánh giặc, vong hồn theo giúp cơ binh, muôn kiếp được phục thù kia…”. Ra đi, họ vẫn còn lo cho nước, cho dân. Tình cảm thiêng liêng đó còn theo họ tới tận chốn thiên đàng đầy ánh sáng. Tuy họ ko còn nữa nhưng mà ý chí đấu tranh của họ, tấm gương của họ vẫn còn mãi để nêu gương cho người sống, cổ vũ động viên cho mọi người tiếp diễn đấu tranh để phục thù quân xâm lược. Hình ảnh họ đã biến thành bất hủ, là tượng trưng của chủ nghĩa yêu nước người hùng.

“Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” có thể nói là 1 tượng đài nghệ thuật lừng lững về người người hùng dân cày khởi nghĩa, trình bày sức mạnh bất tử của dân tộc ta trong chống giặc ngoại xâm. Tác phẩm như 1 bản người hùng ca tụng ca vẻ đẹp của những người dân cày yêu nước hiên ngang, can đảm. Cùng lúc cũng trình bày niềm hàm ơn của Nguyễn Đình Chiểu về những con người vô danh tuy thất thế nhưng mà vẫn mãi ngân vang và sống mãi trong lòng chúng ta. Tóm lại tác phẩm khẳng định văn học lỗi lạc và tấm lòng yêu nước thương dân của Đồ Chiểu bằng giọng văn vừa hùng tráng, vừa thống thiết bi đát, tác giả đã dựng lên tượng đài nghệ thuật về người dân cày yêu nước.

Xem thêm:

  • Phân tách bức tượng đài người dân cày nghĩa sĩ Cần Giuộc
  • Lược đồ tư duy Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc

Vậy là muonmau.vn đã gợi ý các em 1 số bài văn mẫu nghị luận về vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc nhưng mà em có thể tham khảo để kết thúc bài viết số 3 lớp 11 đề 3 trang 93 SGK Ngữ văn lớp 11.

[Văn mẫu 11] Vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc hay nhất để các em hoàn thiện bài viết số 3 lớp 11 đề số 3 của mình tốt nhất

Phân mục: Giáo dục

TagsNgữ Văn lớp 11 Văn mẫu lớp 11 Văn mẫu lớp 11 Tập 1

Trên đây là nội dung về Vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
được nhiều bạn đọc kiếm tìm ngày nay. Chúc quý bạn đọc tích lũy được nhiều tri thức quý báu qua bài viết này!

Tham khảo bài khác cùng phân mục: Ngữ Văn

Từ khóa kiếm tìm: Vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc

Thông tin khác

+

Vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc

Xem thêm  Viết 4-5 câu về một người lao động ở trường em Cập nhật

#Vẻ #đẹp #của #hình #tượng #người #nông #dân #trong #Văn #tế #nghĩa #sĩ #Cần #Giuộc

(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push();

Đề bài: Vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc.
Đây là đề bài viết tập làm văn số 3 lớp 11: Nghị luận văn chương đề số 3. Cùng muonmau.vn tham khảo 1 số bài văn mẫu sau đây để kết thúc bài văn của mình em nhé:

Bài viết vừa qua

Phân tách đối tượng Huấn Cao: Cảm nhận vẻ đẹp hình tượng Huấn Cao

19/02/2022

Phân tách bài thơ Vội vã của Xuân Diệu

19/02/2022

Phân tách khổ thơ đầu bài thơ Vội vã – Xuân Diệu

15/02/2022

Phân tách cảnh đợi tàu trong 2 đứa trẻ (Thạch Lam)

12/02/2022

Bài viết số 3 lớp 11 đề 3: Hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Bài số 1
Bạn đang xem: Vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Nguyễn Đình Chiểu (1822-1888) 1 nhà nho yêu nước nồng thắm, căm phẫn giặc thâm thúy. Cuộc đời ông phải trải qua nhiều thảm kịch âu sầu và xấu số. Có nhẽ thành ra nhưng mà hơn người nào hết ông càng cảm thu được nỗi đau mất nước lúc thực dân Pháp sang xâm lược nước ta. Năm 1859 giặc Pháp tràn vào sông Bến Nghé chiếm thành Gia Định, ông phải vào quê vợ ở Thanh 3, Cần Giuộc lánh tạm. Về phía thực dân Pháp sau lúc chiếm được thành Gia Định chúng mở màn tiến hành công đoạn mở mang cuộc tấn công ra các vùng phụ cận. Cần Giuộc chẳng mấy chốc đã bị giặc Pháp tràn tới. Những người dân cày áo vải, chân lấm, tay bùn đả đứng dậy chiến đấu. Họ gia nhập nghĩa quân, chuẩn bị hi sinh vì nghĩa mập. Trong số họ nhiều nghĩa sĩ đã hi sinh oanh liệt. Những tấm gương hi sinh đấy đã gây nên niềm cảm kích mập trong quần chúng. Đỗ Quang, tuần vũ Gia Định ủy quyền Nguyễn Đình Chiểu làm bài văn tế đọc tại buổi truy điệu hơn 2 mươi nghĩa sĩ đã hi sinh trong trận hôm mai 16-12-1861. Với lòng cảm phục và tình cảm xót thương vô hạn, Nguyễn Đình Chiểu đã viết bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc. Bài văn tế chẳng những trình bày được tình cảm xót thương vô hạn của tác giả và của quần chúng đối với các nghĩa sĩ Cần Giuộc nhưng mà còn khắc họa lên vẻ đẹp chân thật, bi hùng nhưng mà rất mực hào hùng của những người dân cày yêu nước đánh Tây.

(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push();

Hỡi ơi!
Súng giặc đất rền; lòng dân trời tỏ…
Lúc Non sông lâm nguy, khắp non sông đều rền vang tiếng súng. Chính sự từ nguy nan, đau thương đấy, tình yêu non sông của những người dân cày phổ biến mới được trình bày, vẻ đẹp thực thụ của tâm hồn trong họ mới được bộc bạch cùng trời đất.
Tấm lòng, tình yêu nước nhà, non sông của những người dân cày bình dị càng được trình bày 1 cách rõ rệt và thâm thúy hơn lúc tác giả đã liên tiếp dùng giải pháp so sánh đối lập trong các câu văn tiếp sau.
Nhớ linh xưa:
Côi cút làm ăn; lo toan nghèo nàn,
Chưa quen cung ngựa, đâu đến trường nhung;
Chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ.
Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm;
Tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ, mắt chưa từng
Trước đây họ vẫn sống, vẫn còn đó nhưng mà chỉ là “mồ côi mồ cút làm ăn”. Họ vẫn sống, vẫn còn đó nhưng mà chỉ trong lặng lẽ. Trong cuộc sống, họ có nỗi toan lo” miếng cơm manh áo” giản dị dời thường; họ chỉ quen làm lụng việc nông dân: cày, bừa, cấy, hái, làm bạn với con trâu, với ruộng đồng. Họ chưa biết tới “cung ngựa”, “trường nhung”, chưa quen với “tập mác, tập cờ”. Những người nghĩa sĩ ở đây chỉ là những dân cày áo vải, chưa quen chiến trường, chưa được luyện rèn, chỉ vì lòng yêu chính ghét tà nhưng mà đứng lên đánh giặc.
Trong khi “tiếng phong hạc phập phồng hơn mươi tháng”, họ trông ngóng mệnh lệnh của triều đình: “trông tin quan như trời hạn trông mưa”.
Hoá ra cái thảm kịch xót xa là ở chỗ này: triều đình nhu nhược, ko hiểu được lòng dân yêu nước. Lòng căm phẫn giặc của những người dân cày thì chẳng thể kềm chế:
Mùi tinh rán vấy vá đã 3 năm, ghét thói mọi như nông dân ghét cỏ.
… Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn đến ăn gan; ngày xem ống khói chạy đen xì, muốn ra cắn cổ.
Hình tượng người dân cày, những người nghĩa sĩ yêu nước hiện lên thật anh dũng hào hùng. Lòng yêu non sông khẩn thiết khởi hành từ chính trái tim của họ đã làm cho họ phát triển thành xinh xắn, nhấp nhánh.
Vẻ đẹp của những người nghĩa sĩ dân cày yêu nước được toát ra chính lòng căm phẫn giặc sôi sục. Chính lòng căm phẫn giặc đã trở thành hành động vùng lên quật khởi rất hào hùng.
Nào đợi người nào đòi, người nào bắt, phen này xin ra công đoạn kình:
Chẳng thèm trốn ngược, trốn xuôi, chuyến này dốc ra tay bộ hổ.
Trong những tác phẩm phản đối chiến tranh phong kiến phi chính nghĩa trước đây, người dân cày lúc phải đi làm lính biên thú phương xa để bảo vệ cương thổ của nhà vua, họ ra đi với tâm cảnh và thái độ “bước chân xuống thuyền, nước mắt như mưa” thì ở đây, người dân cày của Nguyễn Đình Chiểu lại hoàn toàn khác. Họ tự giác, tình nguyện đứng lên đấu tranh để bảo vệ nước nhà, non sông, đó là nét đẹp thực chất nhất trong hành động của người dân cày – nghĩa sĩ Cần Giuộc. Tới đây ko chỉ vẻ đẹp trong tâm hồn nhưng mà ngay cả vẻ đẹp trong hành động của những người nghĩa sĩ dân cày yêu nước cũng đã được Nguyễn Đình Chiểu khắc họa lên 1 cách rõ rệt. Từ cái động lực ý thức tình nguyện đảm trách phận sự lịch sử nhưng mà đã tạo ra cho họ sức mạnh cực kỳ mập. Họ đã hành động, đứng lên chống giặc ngoại xâm. Ko chờ bày bố nhưng mà chỉ “ngoài cật có 1 manh áo vải nào đợi mang bao tấu, bầu ngòi, trong tay cầm 1 ngọn tầm vông, chi nài mua dao tu, nón gõ”. Hình ảnh người dân cày được hiện lên trong tác phẩm làm cho chúng ta vừa cảm thấy kiêu hãnh và xen lẫn niềm xót xa. Những người nghĩa sĩ chừng như vào vai trò là hiện thân của cả 1 sức mạnh dân tộc. Đương đầu với kẻ địch mập mạnh với ” đạn bé, đạn mập”, “táu thiếc, tàu đồng” với đội quân xâm lược nhà nghề, vậy nhưng mà vũ khí để họ dùng chống lại chỉ là “1 manh áo vải”, “1 ngọn tầm vông”, chỉ có “dao phay” và chỉ là những “hỏa mai đánh bằng rơm con cúi”. Thử hỏi rằng đem những thứ đấy ra đối nghịch với súng đạn của thực dân khác nào bước chân vào chỗ chết. Cái sự thực phũ phàng đấy như phô bày ra trước mắt ta thật xót đau biết mấy. Ấy là tấn thảm kịch của những người nghĩa sĩ cần Giuộc, cũng là tấn thảm kịch của cuộc sống nước ta vào thời gian nghiệt ngã đó. Tấn thảm kịch này đã đưa tới cái họa mất nước kéo dài cả thế kỉ.
Nhưng mà cũng chính từ cái tấn thảm kịch này nhưng mà đã làm sáng ngời lên vẻ đẹp hình tượng của những người nghĩa sĩ dân cày yêu nước. Bằng sự ngoan cường, lòng yêu nước nồng thắm, họ đã làm nên được những điều phi thường, chính họ đã cất lên được bản người hùng ca chiến tranh của dân tộc. Bất chấp sự nguy hiểm, bất chấp sự chênh lệch, sự đối lập của tình cảnh đấu tranh, họ vẫn quyết đấu và quyết thắng, lấy ý thức lao vào vì nghĩa để bù đắp lại sự thiếu hụt, chênh lệch của mình với kẻ địch. Tình cảnh đấu tranh chênh lệch là vậy nhưng mà vì những người nghĩa sĩ đấu tranh bằng chính ý thức sự quyết đấu ko sợ hi sinh nên hiệu quả đấu tranh lại cực kỳ mập.
Hỏa mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia,
Gươm đeo dùng bằng lưỡi dao phay, cũng chém rớt đầu quan 2 nọ.
Kẻ đâm ngang, người chém ngược, khiến cho mã ma tà ní hồn kinh…
Chỉ với những vũ khí thô sơ, nhưng mà lòng yêu nước, ý thức dân tộc đã hình thành được những điều diệu kì. Hình ảnh người nghĩa sĩ dân cày hiện lên với 1 vẻ đẹp đặc sắc hào quang của chủ nghĩa yêu nước, chừng như đã làm lu mờ đi cái thời gian mờ ám của lịch sử mất nước hồi nửa cuối thế kỉ XIX.
Bài văn tế như bức tượng đài bằng ngôn từ, tạc khắc nên hình tượng những người nghĩa sĩ dân cày hào hùng nhưng mà bi hùng, biểu trưng cho ý thức yêu nước, căm phẫn giặc ngoại xâm của ông cha ta. Bức tượng đài đó là dấu mốc trình bày cả 1 thảm kịch mập của dân tộc – thảm kịch mất nước, và báo hiệu 1 thời gian lịch sử mờ ám của dân tộc ta – thời gian 1 trăm năm Pháp thuộc. Nhưng mà thật hào hùng, trong cái thảm kịch mập đó, ý thức quật cường của quần chúng Nam Bộ nói riêng và quần chúng Việt Nam khái quát vẫn ngời sáng bởi cái lí tưởng cao đẹp của nghĩa sĩ Cần Giuộc – họ chuẩn bị hi sinh vì nghĩa mập, vì dân tộc.
Xem thêm bài văn mẫu: Phân tách Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Bài số 2
Nguyễn Đình Chiểu là nhà văn tài 3 lúc đã nêu lên hình ảnh người dân cày trong văn chương nhưng mà trong suốt các thời kì qua chưa được nói đến phê chuẩn bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc. Trong bài văn tế, hình ảnh người dân cày được khắc họa rõ ràng. Hình ảnh người dân cày nghèo đói chỉ biết làm ăn 1 cách lặng lẽ, quanh năm chỉ biết ruộng trâu, siêng năng lao động. Họ là những người dân cày yêu ghét rõ ràng, căm phẫn quyết ko đội trời chung với giặc lúc thực dân Pháp xâm lược. Họ đã quả cảm đấu tranh và quả cảm hi sinh, trong lời văn là những lời lẽ bi thảm đầy nước mắt nhưng mà chẳng hề rơi nước mắt. Ấy chính là cái hay của thơ văn Nguyễn Đình Chiểu.
Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc có mặt trên thị trường vào năm 1858, lúc thực dân Pháp nổ súng vào Đà Nẵng, Việt Nam. Sau lúc chiếm được thành Gia Định vào đầu năm 1859, quân Pháp mở màn 1 công đoạn mở mang tấn công ra các vùng phụ cận như Tân An, Cần Giuộc, Gò Công… Ngày 15 tháng 11 năm Tân Dậu, những nghĩa sĩ nhưng mà là dân cày, vì quá căm thù kẻ ngoại xâm, đã can đảm đứng lên đấu tranh đánh úp đồn Pháp ở Cần Giuộc, xoá sổ được 1 số quân của kẻ thù và viên tri huyện người Việt đang làm cộng sự cho Pháp. Khoảng mười lăm nghĩa sĩ bỏ mình. Những tấm gương đấy đã gây nên niềm xúc động mập trong quần chúng. Theo đề nghị của tuần vũ Gia Định là Đỗ Quang, Nguyễn Đình Chiểu làm bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc“, để đọc tại buổi truy điệu các nghĩa sĩ đã hi sinh trong trận chiến này.
Như chúng ta biết thì “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” là 1 “tác phẩm nghệ thuật” hiếm có. “Bi hùng” là tầm vóc và thuộc tính của tác phẩm nghệ thuật đó: vừa hoành tráng, hùng tráng, vừa thống thiết, bi đát. Hùng tráng ở nội dung đấu tranh vì nghĩa mập. Hùng tráng ở nhân phẩm người hùng, ở đức hi sinh cảm tử. Hùng tráng ở chỗ nó dựng lên 1 thời đại sóng gió dữ dội, quyết liệt của non sông và dân tộc.
Mở màn bài văn tế là. 2 tiếng “Hỡi ơi!” vang lên thống thiết, đấy là tiếng khóc của thi sĩ đối với nghĩa sĩ, là tiếng nấc đau thương cho thế nước hiểm nghèo: “Súng giặc, đất rền; lòng dân trời tỏ” có ý tức là Non sông lâm nguy, súng giặc nổ vang rền trời đất và quê hương .
Trong cảnh nước mất nhà tan, chỉ có quần chúng đứng lên đảm trách sứ mạng lịch sử, đánh giặc cứu nước cứu nhà. Và người dân cày chỉ biết mồ côi mồ cút làm ăn 1 cách khổ thân đã can đảm đứng lên đánh giặc giành lại nền độc lập cho Non sông thân thương nhưng mà sự can đảm đấy khởi hành từ tấm lòng yêu nước có trong mỗi con người. Tấm lòng yêu nước, căm phẫn giặc của những người dân cày, của những người áo vải mới tỏ cùng trời đất và sáng ngời chính nghĩa. Hình ảnh chính của bài Văn tế chính là những chiến sĩ nghĩa binh Cần Giuộc.
Xuất xứ của họ là dân cày nghèo sống cuộc đời “cui cút” sau luỹ tre làng. Chân chất và hiền từ, siêng năng là siêng năng trong làm ăn, quẩn quanh trong thôn xóm, làm bạn với con trâu, đường cày, sá bừa, rất lạ lẫm với cung ngựa trường nhung:
“Nhớ linh xưa:
Côi cút làm ăn; lo toan nghèo nàn”
Côi cút làm ăn: có tức là làm ăn cô đơn, lặng lẽ 1 cách khổ thân. Dù mỏi mệt hay nặng nhọc thì họ vẫn lặng lẽ, thầm lặng chịu đựng 1 mình nhưng mà chẳng nói với người nào. “Côi cút làm ăn; lo toan nghèo nàn” đã hiện lên đầy đủ 1 vòng đời ko lối thoát của người dân cày Việt, người “dân ấp dân lân” Nam Bộ. Khởi đầu bằng mồ côi mồ cút, vật lộn làm ăn, lo toan để rốt cục chấm dứt trong nghèo nàn. Họ là những người dân cày nhưng mà quanh năm chỉ biết làm với làm, chưa hề biết tới cái gì gọi là cung, cái gì gọi là ngựa.
“Chưa quen cung ngựa đâu đến trường nhung; chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ”.
Họ là lớp người phần lớn, sống gần cận quanh ta. Quanh năm chân lấm tay bùn với nghề nông, “chưa hề ngó đến” việc binh và vũ khí đánh giặc:
“Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm; tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ mắt chưa từng ngó”.
Thế nhưng mà lúc non sông quê hương bị giặc Pháp xâm lược, những người dân chân lấm tay bùn đó đã đứng lên tự nguyện làm quân tình nguyện đánh giặc cứu nước cứu nhà, bảo vệ cái nghề làm lụng nhưng mà họ coi là bát cơm manh áo của họ là cái nghĩa mập nhưng mà họ “mến” là theo đuổi.
“Bữa thấy bong bong che trắng lốp, muốn đến an gan; ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ”.
Đối với giặc Pháp và lũ tay sai bán nước, họ chỉ có 1 thái độ: “ăn gan” và “cắn cổ”, chỉ có 1 chí hướng: “phen này xin ra công đoạn kình,… chuyến này dốc ra tay bộ hổ”.
Trong tác bài Văn Tế Nguyễn Đình Chiểu đã có khắc nên sự đối lập giữa đoàn dũng sĩ của quê hương và giặc Pháp xâm lược. Giặc xâm lược được trang bị tối tân, có “tàu thiếc, tàu đồng”, “bắn đạn bé, đạn mập”, có bọn lính đánh thuê “mã tà, ma ní” thiện chiến. Ngược lại, trang bị của nghĩa binh lại vô cùng thô sơ. Quân trang chỉ là “1 manh áo vải”. Vũ khí chỉ có “1 ngọn tầm vông”, hoặc “1 lưỡi dao phay”, 1 súng hoả mai khai hoả “bằng rơm con cúi”. Thế nhưng mà họ vẫn lập được chiến công: “đốt xong nhà dạy đạo kia” và “chém rớt đầu quan 2 nọ”.
Bài Văn tế đã tái tạo lại những giờ khắc giao đấu tàn khốc của các chiến sĩ nghĩa binh với giặc Pháp:
“Chi nhọc quan quản gióng trống kì, trống giục, đạp rào lướt đến, coi giặc cũng như ko; nào sợ thằng Tây bắn đạn bé đạn mập, xô cửa xông vào, liều mạng như chẳng có.”
“Kẻ đâm ngang, người chém ngược, khiến cho ma ní, mã tà hồn kinh; bọn hè trước, lũ ó sau, trối kệ tàu thiếc, tàu đồng súng nổ”.
Ko khí chiến trường có tiếng trống thúc quân hối thúc, “có bọn hè trước, lũ ó sau” vang dậy đất trời cùng tiếng súng nổ. Các nghĩa sĩ của ta coi cái chết như ko, tấn công như vũ bão, vẫy vùng giữa đồn giặc: “đạp rào lướt đến”, “xô cửa xông vào”, “đâm ngang chém ngược”, “hè trước, ó sau”. Giọng văn của Nguyễn Đình Chiểu đã tô đậm ý thức can đảm, kiên trì quật cường của các nghĩa sĩ dân cày Cần Giuộc. Ông cũng trình bày rõ lòng bái phục đối với người nghĩa sĩ dân cày. Từ trước tới bây giờ, đây là tác phẩm trước tiên có đưa hình ảnh của nghĩa sĩ dân cày.
Trong bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” còn có tiếng khóc của mẹ già nơi quê nhà trông đợi con về, vợ nhớ thương về chồng, con ngóng cha về ngh thống thiết, bi đát. Nhiều nghĩa sĩ đã ngã xuống trên chiến trận trong tư thế người người hùng:
“Những lăm lòng nghĩa lâu dùng; đâu biết xác phàm vội bỏ”
Non sông, quê hương cực kỳ tiếc thương. 1 ko gian bao la ngậm ngùi, đau đớn:
“Đoái sông Cần Giuộc, cỏ cây mấy dặm sầu giăng; nhìn chợ Trường Bình, già trẻ 2 hàng lụy bé”.
Tiếng khóc của người mẹ già, nỗi đớn đau của người vợ trẻ, nỗi thương nhớ của con cái được nhắc đến cực kỳ xúc động:
“Đớn đau bấy mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo heo trong lều; não nuột thay vợ yếu chạy tìm chồng, cơn bóng xế dật dờ trước ngõ”.
Các nghĩa sĩ đã sống quả cảm đấu tranh, và hi sinh rất vang dội. Tấm gương đấu tranh và hi sinh của họ là để ta biết rằng non sông nào cũng là độc lập, tự chủ. Ko người nào được quyền đánh chiếm. Họ là tấm gương sáng rất đáng kiêu hãnh:
“Ôi!
1 trận khói tan; ngàn năm tiết rỡ”
Sự hi sinh của những người nghĩa sĩ Cần Giuộc là bài học quý báu nhưng mà họ đã để lại. Thà chết vinh còn hơn sống nhục. Họ là tấm gương sáng để dân tộc Việt Nam noi theo nhưng mà làm, là ngọn đèn soi sáng cho dân tộc Việt Nam.
“Sống đánh giặc, thác cũng đánh giặc, vong hồn theo giúp cơ binh, muôn kiếp nguyện được phục thù kia;…”.
Công sức của người nghĩa sĩ dân cày Cần Giuộc sẽ đời đời kiếp kiếp nằm trong lòng mỗi người dân Việt Nam về tấm gương quả cảm, chuẩn bị lao vào vì độc lập Tổ Quốc.
“Nước mắt người hùng lau chẳng ráo, thương vì 2 chữ thiên dân; cây hương nghĩa sĩ thắp thêm thơm, cám bởi 1 câu vương thổ”.
Tóm lại, “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” khẳng định tấm lòng mến thương dân tha thiết của Nguyễn Đình Chiểu. “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” là niềm kiêu hãnh và hàm ơn thâm thúy của quần chúng ta đối với người nghĩa sĩ dân cày Cần Giuộc đã quả cảm đấu tranh chống giặc ngoại xâm bảo vệ nền độc lập cứng cáp của quê nhà, nơi họ đã sinh ra và mập lên hay đấy là Non sông nhưng mà đối với họ “nó” rất quan trọng trong cuộc đời. Nghĩa sĩ dân cày Cần Giuộc chính là tấm gương về ý thức can đảm, lòng yêu nước thâm thúy để cho các lứa tuổi đi sau lúc đọc được bài văn Tế này nhưng mà noi theo để xây dựng non sông càng ngày giàu mạnh hơn.
Xem thêm bài văn mẫu: Bình giảng bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Bài số 3
Người dân cày Việt Nam yêu nước chống ngoại xâm đã hiện ra từ rất lâu, chí ít cũng trên mười thế kỉ nay. Nhưng mà trong văn chương, hình ảnh người dân cày đó chỉ thực thụ hiện ra vào nửa cuối thế kỉ XIX với bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc của Nguyễn Đình Chiểu. Có thể nói, với bài văn tế này Nguyễn Đình Chiểu đã hình thành bức tượng đài nghệ thuật trước tiên về người dân cày nghĩa sĩ Việt Nam. Ấy là 1 hình tượng rất đẹp, rất chân thật đầy tính bi hùng – bi thảm nhưng mà hào hùng – đúng như trận đấu đấu nhưng mà quần chúng Việt Nam đã thực hiện suốt nửa sau thế kỉ XIX, vì cuộc sống, vì độc lập, tự chủ của Non sông mình.
Dù thế, dù buồn thương, thi sĩ ko bao giờ thất vọng. Với niềm tin vào sức mạnh muôn thuở của Non sông, tin ở lòng yêu nước của những người dân; dân lân bình dị và tha thiết, thi sĩ xoành xoạch hướng về 1 mai sau tốt đẹp. Tổ quốc rồi sẽ sạch bong quân xâm lược, mối nhục mất nước rồi sẽ được rửa sạch làu làu:
Chừng nào Thánh đế ân soi thấu
1 trận mưa nhuần rửa sông núi.
(Ngóng gió đông)
Ấy là 1 niềm tin cảm động và mạnh bạo. Có nhẽ trước Nguyễn Đình Chiểu, chưa có 1 thi sĩ nào sáng tác với 1 tinh thần rõ rệt như ông:
Chở bao lăm đạo thuyền ko khẳm
Đâm mấy thằng gian bút chẳng tà.
Cái đạo của ông ko là gì khác ngoài đạo yêu nước thương dân. Ấy là xuất xứ khiến thơ văn ông có sức rung cảm mập, xuất xứ đưa tăm tiếng Nguyễn Đình Chiểu đứng vào địa điểm vang dội trong nền văn chương sơn hà.
Nguyễn Đình Chiểu đã rất hợp lí, rất sắc lúc khởi đầu khúc bi ca của mình:
Hỡi ơi!
Súng giặc đất rền;
Lòng dân trời tỏ.
Quả là, qua trận đấu đấu này, qua cái thách thức hà khắc này, bán chất toàn vẹn, tấm lòng yêu nước của những người dân cày phổ biến này, vẻ đẹp thực thụ của tâm hồn họ, mới được tỏ bày cùng trời đất. Trước đây, họ vẫn còn đó, nhưng mà nào người nào biết tới họ. Họ vẫn có đó, sống đó, nhưng mà sống trong lặng lẽ của sự lãng quên. Nguyễn Đình Chiểu, với sự thông cảm cao độ, trông thấy rằng cuộc sống của họ đã từng nặng nhọc xiết bao:
Nhớ linh xưa:
Côi cút làm ăn,
Lo toan nghèo nàn.
Bao lăm lượng thông tin chúa đựng trong 8 tiếng ngắn ngủi đó đã nói với chúng ta rất đầy đủ về cảnh ngộ của người dân cày Cần Giuộc, người dân cày lục tỉnh, cũng là người dân cày Việt Nam ngày đấy. Bóng vía của họ, bé nhỏ và lẻ loi trong cuộc sống, hặm hụi, lầm lũi, thầm lặng gập người trên những cánh đồng, oằn vai cam chịu bao lăm gánh nặng của cuộc sống, sự hà khắc và những tai họa từ tự nhiên, từ xã hội, như hiện lên rõ mồn 1 qua từng chữ. Tưởng như, chừng đó toan lo nặng nhọc cũng đã quá đủ đối với họ; tưởng như họ, những người dân cày nặng nhọc đó, chẳng còn có thể nghĩ gì thêm, toan lo gì thêm ngoài những “lo toan nghèo nàn” vốn đã quá mập lao đó.
Thế nhưng mà ko, quân xâm lược đã đánh chiếm non sông, đã tới tận thôn xóm, đã tới tận ngôi nhà của họ. Và, những con người đang cúi xuống đó bỗng đứng phắt dậy, vươn vai, và họ chợt biến thành người đồ sộ như chú nhỏ làng Gióng mày ngàn năm xưa lúc chợt nghe lời truyền của sứ thần. Nhưng mà có 1 điều căn bản rất khác xưa là tiếng rao truyền cứu nước không hề phát đi từ cung điện nhà vua nhưng mà đã được phát đi từ chính trái tim của những người dân cày Cần Giuộc. Nó chính là lòng căm phẫn giặc sôi sục vì hành động cướp nước:
Mùi tinh rán vấy vá đã 3 năm, ghét thói mọi như nông dân ghét cỏ.
Bữa thấy bòng bòng che trắng lốp: muốn đến ăn gan;
Ngày xem ống khói chạy đen sì: muốn ra cắn cổ
Như 1 phản ứng hạt nhân thế tất, lòng căm phẫn giặc cao độ đã làm phát sinh 1 khát vọng cao độ: Khát vọng đánh giặc. Ấy là 1 nguyện vọng hoàn toàn thiên nhiên và cũng hoàn toàn tình nguyện:
Nào đợi người nào đòi người nào bắt, phen này xin ra công đoạn kình;
Chẳng thèm trốn ngược trốn xuôi, chuyến này dốc ra tay bộ hổ.
Người dân cày của Nguyễn Đình Chiểu thật đã khác hoàn toàn với người dân cày chỉ trước đo ko bao lâu “Bước chân xuống thuyền, nước mắt như mưa” lúc phải sung làm lính đi biên thủ phương xa để bảo vệ cương thổ của nhà vua. Tình nguyện đấu tranh, đó là nét thực chất nhất trong hành động của mọi người nghĩa sĩ thực thụ. Phải chăng đấy là sự tiếp diễn giữa nghĩa sĩ Cần Giuộc đánh ngoại xâm với chàng tráng sĩ Lục Vân Tiên đánh cướp nhưng mà động cơ độc nhất vô nhị:
Nhớ câu kiến ngãi bất vi
Làm người thế đó cũng phi người hùng.
Trong mọi việc nghĩa, ko có việc nào mập hơn việc cứu nước. Thấy việc nghĩa thì phải làm, làm 1 cách không lo nghĩ, ko chuộc lợi, ko lưỡng lự, ko cần đợi có đủ điều kiện mới làm. Ấy là chỗ thảm kịch của người dân cày Cần Giuộc, đấy cũng là chỗ hùng ca của người nghĩa sĩ Cần Giuộc. Thảm kịch vì:
Tiếng phong hạc phập phồng hơn mươi tháng,
Trông tin quan như trời hạn trông mưa.
Họ mở màn trận đấu đấu vào khi đúng ra triều đình phong kiến cùng quan quân của họ đã phải thực hiện trận đấu đấu đó từ lâu nhưng mà lại “án binh bất động” 1 cách khó hiểu. Thảm kịch còn cho họ là những người:
Chưa quen cung ngựa, đâu đến trường nhung
Chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ,
Việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy… tay vốn quen làm
Tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ… mắt chưa từng ngó
Bước vào chỗ chết sống của chiến trận nhưng mà những con người đó chỉ mang theo những trang bị vừa đủ để làm những người cày ruộng. Trước giặc dữ là những tên lính nhà nghề vừa có đủ thứ “tàu thiếc tàu đông”, ”đạn bé đạn mập”, họ chỉ là những người dân cày ko có tri thức gì vê chiến trường, chỉ có “1 manh áo vải”, “1 ngọn tầm vông”, chỉ có “lưỡi dao phay”. Trận đánh đấu mới chênh lệch làm sao! Chấm dứt trận đấu đấu đó như thế nào thì đã rõ ràng rồi. Ấy là tấn thảm kịch của những người nghĩa sĩ Cần Giuộc, cũng là tấn thảm kịch của cuộc sống nước ta vào thời gian nghiệt ngã đó, tấn thảm kịch đã đưa tới cái họa mất nước kéo dài cả thế kỉ.
Nhưng mà chính trong cái thảm kịch đó, bản hùng ca của cuộc sống đã cất lên. Hùng ca trước tiên là ở sự ngoan cường của những con người quyết thắng lợi, vượt lên trên nỗi lo thất bại để thắng lợi, lấy ý thức lao vào vì nghĩa để bù đắp hết mọi sự thiếu hụt, chênh lệch của mình so với kẻ địch:
Chi nhọc quan quản gióng trống kì; trống giục, đạp rào lướt đến, coi giặc cũng như ko;
Nào sợ thằng Tây bắn đạn bé, đạn mập, xô cửa xông vào, liều mạng như chẳng có…
Bọn hè trước, lũ ó sau, trối kệ tàu thiếc tàu đồng súng nổ.
Thật là phấn khởi, thật là hào hùng, thật là hả dạ. Đúng là họ đã đấu tranh như những người lính xuất sắc can đảm. Ở đây, sức mạnh ý thức đã phát huy tới chừng độ tối đa và trong chừng đỗi nào đấy, đã tỏ rõ hiệu quả của nó trước sức mạnh của chiến thuật, của vũ khí, trang bị:
Hỏa mai đánh bằng rơm con cúi, cũng đốt xong nhà dạy đạo kia; Gươm đeo dùng bằng lưỡi dao phay, cũng chém rớt đầu quan 2 nọ.
… Kẻ đâm ngang người chém ngược, khiến cho mã ma tà lí hồn kinh…
Trong văn học Việt Nam, cho tới Nguyễn Đình Chiểu, quả chưa hề có 1 bức tranh hào hùng như thế về tư thế đấu tranh của người lính áo vải. Hình ảnh người dân cày ở đây là sự kết tinh và thăng hoa ở chừng độ cao nhất những gì vốn là thực chất của họ. Trong những khoảnh khắc xuất sắc đó, người dân cày Cần Giuộc đã đi vào vĩnh cửu.
Quả Nguyễn Đình Chiểu đã tạc nên 1 bức tượng đài của người dân cày – nghĩa sĩ Cần Giuộc. Nhưng mà đây không hề là tượng đài của 1 người, nhưng mà của nhiều người, của 1 cộng đồng người hùng. Ko có cái cộng đồng đó, ko làm sao có được sự hòa hợp tuyệt đẹp, cái khí thế bừng bừng áp đảo hiểm nghèo, áp đảo cái chết, với những “đạp rào lướt đến”, “xô của xang vào”, với những “kẻ đâm ngang, người chém ngược”, “bọn hè trước, lũ ó sau” như thế được.
Bức tượng đài của Nguyễn Đình Chiểu chỉ có 1 tên gọi chung là “Nghĩa sĩ Cần Giuộc”, còn mỗi người nghĩa sĩ trên đấy đều vô danh. Họ đã sống những cuộc đời của dân chúng vô danh và chết cái chết của dân chúng vô danh. Họ chẳng hề tìm 1 điều gì cho riêng mình lúc đấu tranh. Cái điều độc nhất vô nhị họ gửi lại cho đòi, điều nhưng mà Nguyễn Đình Chiểu nêu lên như 1 mục tiêu chung bên dưới bức tượng đài của họ, đó là cái triết lí sống này:
Chết vinh hơn sống nhục.
Thà thác nhưng mà đặng câu địch khái, về theo tổ phụ cũng vinh
Hơn còn nhưng mà chịu chữ đầu Tây, ở với man rợ rất khổ
Xong xuôi bức tượng đài của mình, Nguyễn Đình Chiểu đã để 1 phần cuối cho những lời ca tụng, tiếc thương và thắp những nén hương kính trọng:
Nước mắt người hùng lau chẳng ráo, thương vì 2 chữ thiên đàn Cây hương nghĩa sĩ thắp thêm thơm, cám bởi 1 câu vương thổ
Cuộc tấn công của mấy chục nghĩa binh vào đồn Cần Giuộc của thực dân Pháp năm 1863 là cuộc tấn công đầu tiến của quân dân Việt Nam khởi đầu cho cuộc kháng chiến chống Pháp. Số lượng thiệt hại nhưng mà những nghĩa binh đã gây cho giặc có nhẽ cũng ko là bao lăm. Song, hiệu quả thực thụ nhưng mà họ hình thành cho cuộc kháng chiến, cho lịch sử dân tộc, chấp nhận yêu nước khẩn thiết và không lo nghĩ của họ, bằng ý thức chuẩn bị đấu tranh, sự can đảm vô điều kiện và xuất sắc của họ, thì mập mập cực kỳ. Họ xứng đáng được tạc thành tượng đài để đi vào bất diệt. Thi sĩ Nguyễn Đình Chiểu đã kết thúc vang dội nhiệm vụ của người nghệ sĩ quần chúng lúc tạc nên bức tượng đài đó.
Xem thêm bài văn mẫu: Cảm nhận bài Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
Bài số 4
Trong văn chương, phải tới thế kỉ XIX lúc Nguyễn Đình Chiểu – 1 nhà nho yêu nước lèo con mắt mến thương và kính phục để viết nên “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” thì hình ảnh người dân cày mới thực thụ hiện ra. Ấy là hình tượng đẹp, rất mực chân thật và đầy chất bi hùng, vừa hào hùng, vừa đau thương trong trận đấu đấu giành độc lập, tự do của non sông.
Những người dân cày đó, họ sinh ra đâu phải để làm chàng Gióng Phù Đổng, Lê Lợi, Quang Trung… Họ chỉ là những con người quanh năm khoác trên mình màu áo nâu của đất, bình dị và lam lũ. Nhưng mà họ hiện ra trong quang cảnh bão táp của thời đại:
Hỡi ơi!
Súng giặc đất rền, lòng dân trời tỏ
Họ đâu đã quen nghi tiếng súng. Âm thanh đó đã phá tan cuộc sống bằng lặng của họ. 1 cuộc sống từ sáng tới tối bán mặt cho đất, bán lưng cho trời, 1 cuộc sống chật vật với những toan lo nghèo nàn. Cái nghèo đã làm họ thật bé nhỏ suốt ngày “mồ côi mồ cút làm ăn”.. Chỉ 1 câu văn, cụ Đồ Chiểu đã vẽ nên vòng đời lẩn quẩn ko lối thoát của người dân Việt, người “dân ấp dân lân” Nam Bộ, mở màn với mồ côi mồ cút, vật lộn làm ăn để rốt cục vẫn chấm dứt trong nghèo nàn. Đằng sau luỹ tre làng đó, họ biết sao được những “cung ngựa”, “trường nhung”.. trong cái nhìn của họ chỉ có “con trâu là đầu tư nghiệp”. Tới việc cuốc, việc cày, bừa, khiên đã quá thân thuộc ngày giờ tập khiên, tập súng.. thật xa lạ.
Những tưởng họ mãi cam chịu như thế. Nhưng mà ko, lúc quân xâm lược đã đánh chiếm non sông, chúng đang giày đạp lên từng mảnh ruống, từng đám đất quê hương cật ruột của họ. Giờ đây, trong những “toan lo” ko chỉ có nghèo đói nhưng mà còn là những canh cánh, lo lắng:
“Tiếng phong hạc phập phồng hơn mười tháng, trông tin quan như trời hạn trông mưa…”
Thấy “mùi tinh rán vấy vá” chẳng thể chống mắt đứng nhìn, chẳng thể ngồi yên nhưng mà đợi. Triều đình đã “bỏ rơi” họ, nhưng mà làm sao ngăn được tình yêu non sông nồng thắm ở họ. Bọn đánh chiếm kia đã cướp đi những gì máu thịt của họ, chúng phá vỡ giấc bình yêu nơi thôn dã, làm sao ko căm cho được. Nỗi uất hận tới tột bậc đó đã biến những con người bé nhỏ bình thường thành chàng Gióng đồ sộ trong cổ tích. Lúc Non sông lầm than, họ ko ngại ngần chung vai cống hiến. Lòng yêu nước đã trở thành lòng căm phẫn giặc tới sục sôi:
“Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn đến ăn gan.
Ngày xem ống khói chạy đen sì muốn ra cắn cổ
1 mối xa thư khổng lồ, há để người nào chém rắng đuổi hươu
2 vầng nhật nguyệt chói loà, đâu dung lũ treo dê bán chó”
Lòng yêu Non sông khẩn thiết khởi hành từ trái tim đã khiên họ phát triển thành xinh xắn, nhấp nhánh… Dòng máu Lạc Hồng cuộn chảy trong người cộng với cơn giận của lòng yêu nước mạnh hơn hèn yếu, mạnh hơn cái chết. Khát vọng đánh giặc, khát vọng đấu tranh, khát vọng bảo vệ mảnh đất quê hương đã thôi thúc họ, mặc việc “đợi tập rèn”, “ban võ nghệ”, “bày bố binh thư”, ko màng đến trên mình chỉ có “1 manh áo vải”. Các chàng Gióng của thế kỉ XIX đã tới, “đạp rào lướt đến”, coi giặc cũng như ko.
Hỡi ơi, “1 manh áo vải”, “1 ngọn tầm vông”, chỉ có “lưỡi dao phay”, “rơm con cúi”, liệu có thể thắng được “tàu chiến tàu đồng”, ”đạn bé đạn mập”. Ấy là thảm kịch của nghĩa sĩ Cần Giuộc hay chăng là tấn thảm kịch của thời gian nghiệt ngã đó. Họ là dân cày nhưng mà lại làm ngạc nhiên cả chiến trận. Phải chăng cũng vì lẽ đấy nhưng mà bản hùng ca đã cất lên trong tiếng nấc lòng. Có thể chiến trường đã vĩnh viễn cướp đi cuộc sống của họ, nhưng mà ý thức lao vào vì nghĩa đã bù đắp cho sự thiếu hụt về lực lượng, chênh lệch với kẻ địch.
“Chi nhọc quan quản Gióng trống kì trống giục…. súng nổ”
Hình tượng của người nghĩa sĩ áo vải được khắc nổi trên cảnh ảm đạm khói bom đó: những âm thanh vang động (hè trước, ó sau…) những động tác quyết liệt (đốt, chém…). Những người nghĩa sĩ áo vải đã biến thành đấng người hùng của 1 thời gian đáng nhớ. Trong tư thế bất khuất đó, nhấp nhánh chân dung của những con người gánh trên vai vận mệnh của tổ quốc. Họ biết rằng mình chỉ là vô danh trong dân tộc người hùng nhưng mà điều cao cả nhất họ để lại là triết lí sống thích hợp tới muôn thuở:
“Thà thác nhưng mà đặng câu định khái, về theo tổ phụ cũng vinh, hơn còn nhưng mà c chịu chữ đầu Tây ở với man rợ rất khổ”
Ý thức đó, ý chí đó vẫn chói lòa trong mỗi người dân Cần Giuộc. Sống để chịu bầy tớ, tay sai của Tây thì thà 1 lần đấu tranh hết mình nhưng mà đem quang vinh cho dân tộc.
“Ôi thôi thôi!”
1 tiếng khóc đầy người nào oán thù, tiếng khóc tới quặn lòng, tiếng khóc để tiễn biệt những người con Cần Giuộc mãi mãi nằm lại trên mảnh đất quê hương. Họ ngã xuống nới chiến trận khói lửa. Vẫn còn đấy nghiệp nước chưa thành, nhấp nhoáng nơi đây bóng mẹ già với ngọn đèn le lói trong đêm
“Đau đơn bấy! Mẹ già ngồi khóc trẻ, ngọn đèn khuya leo heo trong lều! Vợ yếu chạy tìm chồng, cơn bóng xế dật dờ trứơc ngõ”
Người tử sĩ đã về chốn thiên cổ để lại giữa dương thế mẹ già, vợ yếu, con thơ… Mai này họ sẽ ra sao lúc cái nghèo vẫn còn theo đuổi, trong khi nợ nước trả chưa xong..
“Nước mắt người hùng lau chẳng ráo thương vì 2 chữ thiên dân, cây hương nghĩa sĩ thắp đèn thêm thơm, cám bởi 1 câu vương thổ”
Nguyễn Đình Chiểu đã bằng tấm lòng đồng cảm để nhận ra, nghe thấy và dựng nên 1 tượng đài hoành tráng nhưng mà mộc mạc, mến thương. Xuyên suốt trong nền văn chương sơn hà hình ảnh người dân cày đã được nói đến khá nhiều lần. Nhưng mà trước Đồ Chiểu thì chưa 1 người nào công khai vẽ lên và ca tụng hình ảnh người người hùng “chẳng qua là dân ấp dân lân mến nghĩa làm quân chiêu tập”. Hơn thế nữa, việc thổi vào văn học chất dân gian đã khiến “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” của cụ biến thành áng văn vừa hào hùng, bi hùng nhưng mà cũng rất gần cận, giản dị.
Cụ Đồ Chiểu chỉ là thi sĩ mù – “người hát rong của quần chúng”. Nhưng mà hình ảnh người dân cày khởi nghĩa trong bài văn tế đã cho ta cái nhìn về cả 1 thời đại. Kiêu hãnh thay những con người bé nhỏ nhưng mà vẫn hiên ngang trước thần thế bạo tàn. Kiêu hãnh thay những người dân, người lính, nghĩa sĩ vô danh trùng trùng trùng điệp ngã xuống để bảo vệ sự chu toàn cho tổ quốc. Họ là bức tượng đài bất diệt, lưu mãi đến muôn thuở.
Xem thêm bài văn mẫu: Phân tách vẻ đẹp của người nghĩa sĩ Cần Giuộc
Bài số 5
Nguyễn Đình Chiểu là thi sĩ mập của dân tộc ta trong thế kỉ XIX, là niềm kiêu hãnh của quần chúng miền Nam nói riêng và cả nước khái quát. Thơ văn của ông là nỗi niềm của 1 tấm lòng yêu nước, con người thâm thúy trong cảnh mù lòa. Viết về nhiều đề tài không giống nhau nhưng mà có nhẽ luôn sát cánh vẫn là những vần thơ chống giặc, cổ động ý thức yêu nước cùng quần chúng. Đặc trưng, Nguyễn Đình Chiểu đã dành cho người dân cày 1 địa điểm hiếm có trong sự nghiệp sáng tác của mình. Và “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” là 1 tác phẩm điển hình trình bày 1 cái nhìn mới về hình tượng người dân cày – người người hùng của thi sĩ xứ mù Đồng Nai.
Bài “Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” có mặt trên thị trường đã khẳng định sự thành công trong ngòi bút văn tế của Nguyễn Đình Chiểu. Bài văn được viết sau hôm mai 14 tháng 12 năm 1861, tế linh hồn những người nghĩa sĩ dân cày đã tham dự tấn công đồn giặc Pháp ở Cần Giuộc. Có thể nói, đây là lần trước tiên người dân cày đi vào thơ ca với nhân cách người nghĩa quân chống giặc cứu nước. Lần trước tiên trong lịch sử văn chương dân tộc có 1 tượng đài nghệ thuật lừng lững về người dân cày tương hợp với nhân phẩm vốn có ngoài đời của họ. Cùng lúc cũng trình bày 1 quan niệm rất mới về người người hùng của Nguyễn Đình Chiểu nhưng mà người đọc chưa từng thấy trong văn chương yêu nước đương thời. Vậy điểm khác ở đây như thế nào? Trước kia lúc xây dựng hình tượng người người hùng, nhà văn thường trình bày những bậc tuấn kiệt, những con người kiệt xuất chỉ đạo các phong trào chiến đấu của quần chúng. Còn tới với văn thơ Nguyễn Đình Chiểu, hình ảnh về người người hùng ko có gì lạ lẫm nhưng mà ngay trong bản thân những người dân cày hiền từ, chân chất, yêu nước sâu nặng.
Tương tự, vẻ đẹp hình tượng người dân cày trước tiên được trình bày ở tính cách siêng năng, chịu thương siêng năng, chân chất: “mồ côi mồ cút làm ăn, lo toan nghèo nàn”, làm ăn “chưa quen cung ngựa, đâu đến trường nhung, chỉ biết ruộng trâu, ở trong làng bộ”. Họ là lớp người vô danh “chân lấm tay bùn” chỉ biết “việc cuốc, việc cày, việc bừa, việc cấy, tay vốn quen làm. Tập khiên, tập súng, tập mác, tập cờ, mắt chưa từng ngó”. Vẻ đẹp của họ là vẻ đẹp của những con công nhân lặng lẽ hiến dâng, mang đến sự sống, tăng trưởng cho hàng nghìn năm của non sông. Tại sao ư, vì chính họ đã lao động, sản xuất ra của nả vật chất để duy trì và tăng trưởng đời sống của dân tộc, nhất là với 1 non sông sống dựa vào nông nghiệp là cốt yếu như Việt Nam chúng ta. Nhà văn đã phát hiện và xây dựng được hình tượng người người hùng dân cày áo vải. Đây không hề là 1 tư nhân chi tiết nhưng mà đấy là cả 1 cộng đồng những người hùng, họ là những người nghĩa sĩ Cần Giuộc.
Yêu nước thâm thúy, đấy là vẻ đẹp nhưng mà người đọc chúng ta người nào cũng nhận ra của những người dân cày Cần Giuộc. Lúc non sông, quê hương bị giặc xâm lược, những người “dân ấp dân lân” đó đã quả cảm đứng lên “mến nghĩa làm quân chiêu tập” đánh giặc để cứu sơn hà, để bảo vệ “bát cơm manh áo ở đời” là cái nghĩa mập nhưng mà họ mến và đeo đuổi. Ko thấy vua quan đâu, họ tự tinh thần được sứ mạng bảo vệ Non sông của mình. Họ đã rơi vào thảm kịch là bị quan quân triều đình bỏ rơi, phải 1 mình kháng cự với kẻ thù. Đơn côi trong trận đấu, họ thiếu thốn về mọi mặt: kinh nghiệm, quân trang trong khi “ngoài cật chỉ có 1 manh áo vải”, đánh giặc bằng những vũ khí quá chừng thô sơ: “rơm con cúi, dao phay…”. Chao ôi, khi mà giặc Pháp là “đạn bé, đạn mập”, “tàu thiếc, tàu đồng”… Xét về lực lượng, họ kém giặc Pháp rất nhiều. Thế nhưng mà họ vẫn lập được chiến công chém rớt đầu quan 2 nọ và đốt xong nhà dạy đạo kia. Tại sao họ có khí thế đó, đấy chính là vì lòng yêu nước sục sôi, căm phẫn giặc tới tận xương tủy. “Bữa thấy bòng bong che trắng lốp, muốn đến ăn gan; ngày xem ống khói chạy đen sì, muốn ra cắn cổ”. Nhà văn đã tái tạo lại trận đấu đấu với sức mạnh bất khuất và khí thế đấu tranh quả cảm của các chiến sĩ Cần Giuộc. “Chi nhọc quan quản gióng trống kì, trống giục, đạp rào lướt đến, coi giặc cũng như ko; nào sợ thằng Tây bắn đạn bé đạn mập, xô cửa xông vào liều mạng như chẳng có”. Các nghĩa sĩ coi cái chết như ko, tấn công như vũ bão vào đồn giặc. Lòng yêu nước của họ thật cảm động, nó thậm chí chẳng thể có được ở những bậc quân vương đương thời. Tình yêu non sông hòa với tình yêu thôn xóm tổ tông. Mạnh bạo trong ý chí, can tràng anh dũng trong đấu tranh. Hình ảnh họ lao vào thư hùng với kẻ thù khiến chúng phải hồn bay phách tán.
Bên cạnh đó, thảm kịch rốt cục là điều chẳng thể tránh khỏi : những người nghĩa sĩ dân cày phải thiệt mạng chốn xa trường. Họ đã hi sinh để lại muôn ngàn mất mát. Cuộc khởi nghĩa thất bại nhưng mà ý thức yêu nước ko mất đi. Các nghĩa sĩ đã sống quả cảm, chết vang dội. Tấm lòng đấu tranh và hi sinh của họ là tấm lòng son gửi lại bóng trăng rằm đời đời kiếp kiếp bất tử, sáng rực mãi, trường tồn cùng núi sông. Sống hiên ngang, chết quật cường.
Với 1 giọng văn hào hùng, phép đối tài tình, các động từ mạnh được chọn lựa và đặt đúng chỗ đã tô đậm ý thức đấu tranh anh dũng vô song của các nghĩa sĩ Cần Giuộc. Tác giả đã dành cho những người dân cày tình cảm hấp dẫn nhất, bái phục, ca tụng, kiêu hãnh. Qua đấy, ta thấy được lần trước tiên hình tượng người dân cày đi vào thơ văn với tầm xứng của các người hùng dân tộc, những người hùng xuất thân từ phân khúc dân cày, quanh năm chân lấm tay bùn, chừng như chỉ biết việc cấy cày vậy nhưng mà lúc có giặc xâm lược, họ đã quả cảm đứng lên 1 cách tình nguyện và tích cực, đấu tranh quên mình cho nền độc lập dân tộc. “Sống đánh giặc, thác cũng đánh giặc, vong hồn theo giúp cơ binh, muôn kiếp được phục thù kia…”. Ra đi, họ vẫn còn lo cho nước, cho dân. Tình cảm thiêng liêng đó còn theo họ tới tận chốn thiên đàng đầy ánh sáng. Tuy họ ko còn nữa nhưng mà ý chí đấu tranh của họ, tấm gương của họ vẫn còn mãi để nêu gương cho người sống, cổ vũ động viên cho mọi người tiếp diễn đấu tranh để phục thù quân xâm lược. Hình ảnh họ đã biến thành bất hủ, là tượng trưng của chủ nghĩa yêu nước người hùng.
“Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc” có thể nói là 1 tượng đài nghệ thuật lừng lững về người người hùng dân cày khởi nghĩa, trình bày sức mạnh bất tử của dân tộc ta trong chống giặc ngoại xâm. Tác phẩm như 1 bản người hùng ca tụng ca vẻ đẹp của những người dân cày yêu nước hiên ngang, can đảm. Cùng lúc cũng trình bày niềm hàm ơn của Nguyễn Đình Chiểu về những con người vô danh tuy thất thế nhưng mà vẫn mãi ngân vang và sống mãi trong lòng chúng ta. Tóm lại tác phẩm khẳng định văn học lỗi lạc và tấm lòng yêu nước thương dân của Đồ Chiểu bằng giọng văn vừa hùng tráng, vừa thống thiết bi đát, tác giả đã dựng lên tượng đài nghệ thuật về người dân cày yêu nước.
Xem thêm:

Xem thêm  Phân tích 8 câu đầu của bài Việt Bắc, Tố Hữu New

Phân tách bức tượng đài người dân cày nghĩa sĩ Cần Giuộc
Lược đồ tư duy Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc

Vậy là muonmau.vn đã gợi ý các em 1 số bài văn mẫu nghị luận về vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc nhưng mà em có thể tham khảo để kết thúc bài viết số 3 lớp 11 đề 3 trang 93 SGK Ngữ văn lớp 11.

[Văn mẫu 11] Vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc hay nhất để các em hoàn thiện bài viết số 3 lớp 11 đề số 3 của mình tốt nhất

Phân mục: Giáo dục

(adsbygoogle = window.adsbygoogle || []).push();

TagsNgữ Văn lớp 11 Văn mẫu lớp 11 Văn mẫu lớp 11 Tập 1

Bạn vừa xem nội dung Vẻ đẹp của hình tượng người dân cày trong Văn tế nghĩa sĩ Cần Giuộc
. Chúc bạn vui vẻ

You may also like

Bài 2 trang 114 SGK Ngữ văn 12 tập 1 hay nhất

Hãy cùng Muôn Màu theo dõi nội dung